НЕЛІКТЕН ЖЕР СІЛКІНІСІ БОЛАДЫ?
Категориясы: Табиғат
Ғалымдардың айтуынша, жер қыртысы бір-бірімен байланыспаған жеті алып тақталардан тұрады. Олардың астында мантия орналасқан. Бұл плиталар теңіздегідей мантия арқылы баяу «жүзеді». Қозғалыс кезінде олар бір-бірімен соқтығысады, бұл жер сілкінісін тудырады. Жер сілкінісінің алдын алу мүмкін емес, бірақ ғалымдар оны болжап, адамдарға ескерту жасай алады.
Сейсмограф аспаптарының көмегімен ғалымдар планетаның күйін бақылайды. Жердің қандай да бір жерінде жер сілкінісі пайда болғаннан кейін сейсмикалық толқындар одан әр жаққа тарайды. Бұл толқындарды сейсмографтар түсіреді және ғалымдар жер асты дүмпулерін қай жерде және қандай күште күту керектігін түсінеді. Қатты жер сілкінісі күтілсе, адам шығынына жол бермеу үшін бұл туралы ескертеді. Рас, мұны уақытында жасау әрқашан мүмкін емес. Ал болашақ жер сілкінісінің күшін әрқашан есептеу мүмкін емес.
Жер сілкінісі туралы алдын ала ескертетін басқа сигналдар бар ма? Бар! Бұл жануарлар. Олардың көпшілігі (иттер, тауықтар, шошқалар, егеуқұйрықтар) зілзаладан бірнеше сағат бұрын алаңдаушылық белгілерін көрсете бастайды. Жер сілкінісі қаупі бар аймақтардағы жергілікті тұрғындар бұл белгілерге сенеді.
Жарияланған-2024-04-10 16:26:20 Қаралды-49
ҚАРАТАУ
Қазақ жерінде Қаратау атты таулар бірнешеу. Ең көлемдісі - Оңтүстік Қазақстан мен Жамбыл облыстарының орталығындағы орташа тау. Алыстан қарайып көрінетіндіктен Қаратау деп аталған. Ең биік жері - Мыңжылқыдағы Бессаз шыңы. Өзендерге, көлдерге тапшы. Негізг
ҚАУЫН СІЛІКПЕСІ
Піскен қауынның қабығы аршылып, дәнінен тазартылады да шырыны сығып алынады. Суға қосып қант шырыны қайнатылады.
КЕНДІ ҚАЛАЙ ӨНДІРЕДІ
Біз әуелі кен байлығы, яғни қазба байлық дегеніміз не екенін білейік. Біз өмір сүріп жатқан Жер, оның қыртысы алуан түрлі топырақтардан, тастардан, т.б. нәрселерден тұратынын білеміз. Олардың барлығы кен байлығына жатпайды.
