UF

ДҮНИЕДЕ ЕҢ ЖЫРТҚЫШ ҚАЙ АҢ?

Категориясы: Жануарлар


Біз әуелі ең ірі жыртқыштардың бірі - аң патшасы арыстанды аузыңа алғандықтан, әңгімемізді содан бастайық. Арыстанның тоя жеуі үшін жиырма килограмм ет жетіп артылады. Артылғанын шүйебөрілерге қалдырып, жататын көлеңке іздеп кетеді. Арыстанның жеген тамағы асқаннында ұзақ корытылады. Өйткені жыртқыш атаулының бәрі етті ұзақ шайнап жатпайды, жұлып алғанын жұта береді. Арыстан жиі тамақтанбайды. Екі-үш күнде бір-ақ қоректенеді. Соған қарағанда арыстан үнемі тоқ жүре бермейтін секілді. Күніге жейтіні орта есеппе он килограмға да жетпейді екен.

Жолбарыс та сирек тамақтанады. Содан ұзақ уақыт бойы қорек іздемейді. Қарны ашкан кезде қайтадан аңға шығып жатпай, тығып кеткен жемтігін тауып жейді.

Қабылан да, сілеусін де, тіпт қасқыр да сен ойлағандай соншалықты мешкей емес. Ірі жыртқыштар жайында жұрт «қаскүнем», «қаһарлы», «қан-құмар» деген сөздерді жиі айтады. Шын мәнінде, тіпті де олай емес. Жыртқыштар арасында кейде қатты шайқастар болатыны рас. Қаншама қаһарлы болса да, олардың шайқастары әлсізінің өлімімен аяқталмайды. Көбінесе жеңілген аң ырылдап, жарасын жалауға кетеді. Ал жеңгені оның соңынан ермей қалып қояды.

Егер жолбарыстар мен қара қабыландарда таңдана білетін қасиет болса, онда төбелескіш қасиетімен олардың өзін таң-тамаша қалдыра алатын жәндік те бар. Ол - кәдімгі көртышқан. Жартылай соқыр жерқазғыш, домаланған семіз көртышқан біз ойлағандай жуас емес. Егер екі көртышқанның жер асты жолдары түйісіп екеуі кездесе қалса, қанды шайқастың көкесі сонда болады. Бірі өлмей тынбайды.

Көртышқанның мешкейлігі соңдай, қасқыр да, жолбарыс та, арыстан да оның шаңына ілесе алмайды. Ол бір тәулік ішінде әр күн сайын өз салмағындай жемтік жейтін болса қайтер еді? Ойласаң, жаның түршігеді.

Көртышқан күндіз-түні бірдей тынбай жем іздеумен болады. Оның қорегі - жер құрты, личинкалар, қоңыздар. Қыстыгүні ұйықтап жатқан кесірткені көре қалса, оны да жеп қояды, Жазда жердегі құс ұяларын іздеп тауып, балапандарды да қылғытады.

Жертесердің мешкейлігі көртышқаннан да асып түседі. Оның бір тәулікке жейтін жемтігі өз салмағынан төрт есе көп.

  Жарияланған-2016-09-17 11:34:17     Қаралды-7803

Мәлімет сізге көмек берді ма

ҮСТІРТ ҚОРЫҒЫ

...

Үстірт қорығы 1984 жылы 12 шілдеде ұйымдастырылды. Үстірт қорығы Маңғыстау өңіріндегі Үстірттің шөлді табиғатын қорғау мақсатында құрылған. Үстірт қорығы көлемі жағынан үлкен шөлді аймақты қамтиды.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҚАСЫМ ХАН

...

Қасым хан Жәнібекұлы (1445-1518 жж.) - қазақтың ұлы хандарының бірі, Қазақ хандығының негізін қалаушылардың бірі Жәнібек ханның ұлы.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

АҚМИЯ, УТАСПА ШӨП

...

Ол да биіктігі 40 сантиметрге дейін жететін, сабағы түзу, көп жылдық, шөп тектес өсімдік.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ЖҮЗІМ ҚОСЫЛҒАН СТРУДЕЛЬ

...

Ішіне жүзім салынған тоқаш қамырынан жасалатын тағам осылай аталады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ЖАҚЫП АҚБАЕВ

...

Акбаев Жақып (Ақпаев) (1876-1934) «Алаш» партиясын және «Алашорда» үкіметін кұруға белсене катысқан, Алашорда үкіметінің мүшесі болған. Қазакстандағы ұлт-азаттық козғалыстың көрнекті өкілі, қоғам қайраткері, заңгер, кұқық магистрі.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ШАШ КҮТІМІ

...

Әдемі жылтыраған шаш әйелдің сәнін келтіріп қана қоймайды, оның денінің сау екендігінің де куәсі.

ТОЛЫҒЫРАҚ »