ДҮНИЕДЕ ЕҢ ЖЫРТҚЫШ ҚАЙ АҢ?
Категориясы: Жануарлар
Біз әуелі ең ірі жыртқыштардың бірі - аң патшасы арыстанды аузыңа алғандықтан, әңгімемізді содан бастайық. Арыстанның тоя жеуі үшін жиырма килограмм ет жетіп артылады. Артылғанын шүйебөрілерге қалдырып, жататын көлеңке іздеп кетеді. Арыстанның жеген тамағы асқаннында ұзақ корытылады. Өйткені жыртқыш атаулының бәрі етті ұзақ шайнап жатпайды, жұлып алғанын жұта береді. Арыстан жиі тамақтанбайды. Екі-үш күнде бір-ақ қоректенеді. Соған қарағанда арыстан үнемі тоқ жүре бермейтін секілді. Күніге жейтіні орта есеппе он килограмға да жетпейді екен.
Жолбарыс та сирек тамақтанады. Содан ұзақ уақыт бойы қорек іздемейді. Қарны ашкан кезде қайтадан аңға шығып жатпай, тығып кеткен жемтігін тауып жейді.
Қабылан да, сілеусін де, тіпт қасқыр да сен ойлағандай соншалықты мешкей емес. Ірі жыртқыштар жайында жұрт «қаскүнем», «қаһарлы», «қан-құмар» деген сөздерді жиі айтады. Шын мәнінде, тіпті де олай емес. Жыртқыштар арасында кейде қатты шайқастар болатыны рас. Қаншама қаһарлы болса да, олардың шайқастары әлсізінің өлімімен аяқталмайды. Көбінесе жеңілген аң ырылдап, жарасын жалауға кетеді. Ал жеңгені оның соңынан ермей қалып қояды.
Егер жолбарыстар мен қара қабыландарда таңдана білетін қасиет болса, онда төбелескіш қасиетімен олардың өзін таң-тамаша қалдыра алатын жәндік те бар. Ол - кәдімгі көртышқан. Жартылай соқыр жерқазғыш, домаланған семіз көртышқан біз ойлағандай жуас емес. Егер екі көртышқанның жер асты жолдары түйісіп екеуі кездесе қалса, қанды шайқастың көкесі сонда болады. Бірі өлмей тынбайды.
Көртышқанның мешкейлігі соңдай, қасқыр да, жолбарыс та, арыстан да оның шаңына ілесе алмайды. Ол бір тәулік ішінде әр күн сайын өз салмағындай жемтік жейтін болса қайтер еді? Ойласаң, жаның түршігеді.
Көртышқан күндіз-түні бірдей тынбай жем іздеумен болады. Оның қорегі - жер құрты, личинкалар, қоңыздар. Қыстыгүні ұйықтап жатқан кесірткені көре қалса, оны да жеп қояды, Жазда жердегі құс ұяларын іздеп тауып, балапандарды да қылғытады.
Жертесердің мешкейлігі көртышқаннан да асып түседі. Оның бір тәулікке жейтін жемтігі өз салмағынан төрт есе көп.
Жарияланған-2016-09-17 11:34:17 Қаралды-7485
АРША - ӨСІМДІКТІҢ ДӘРІЛІК ҚАСИЕТТЕРІ
Арша – биіктігі 4 метрге жуық, қысы-жазы көгеріп тұратын, бұталы өсімдік. Бұталары сұлап та жатады, кейде түзу өседі.
СУРЕТТІ БОЯУМЕН САЛУДЫ ОЙЛАП ТАПҚАН КІМ?
Бізге дейінгі мыңдаған жыл бұрын өмір сүрген ертедегі суретшілер үңгірдің қабырғасына, жартастарға... сонан соң өз денелеріне сурет салған екен
БАБЫР-НАМЕ
«Бабыр-наме» - түркі (шағатай) тілінде 1526-1530 жылдар аралығында жазылған жазбалар мен естеліктер жинағы. Авторы - Заһир әд-Дин Мұхаммед Бабыр.
ЖЕР СІЛКІНЕДІ, АЛ ТЕҢІЗ СІЛКІНЕ МЕ?
Теңіз дауылы мен теңіздің сілкінуі бір нәрсе емес. Теңіздегі ең биік әрі ең қауіпті толқындар теңіз астындағы жер сілкінісі салдарынан пайда болады.
ҚЫЛҚАН ЖАПЫРАҚТАРДЫҢ БҰТАҚТА ҰЗАҚ САҚТАЛУЫНЫҢ СЫРЫ НЕДЕ?
Қарағай, шырша, самырсын, аршалардың жапырақтары бұтағында түспей 3 жылдан 10 жылға дөйін сақталады. Солай десек те, жапырақтары мүлдем түспейді - деу дурыс емес. Себебі жыл сайын бірді-екілі жапырақтары түсіп, оның орнын жас жапырақтары алмастырып тұрады