ЖАЛАҢТӨС БАҺАДҮР
Категориясы: Адамдар
Жалаңтөс Сейітқұлұлы (1576 - 1656 жж.) - қазақтың әйгілі батыры, аса көрнекті қолбасшы, Самарқандтың аталығы (әмірі). Туған жері - Сырдарияның төменгі ағысы. Шыққан тегі - Кіші жүздің төртқара руынан. Жалаңтөс баһадүрдің арғы атасы Ораз кезінде Әмір Темірдің бас кеңесшісі, ал өз әкесі Сейітқұл 40 мың алшынның басын біріктірген елбасы, ықпалды кісі болған.
Жалаңтөс баһадүр Қазак хандығының еңсе көтеріп, жігерленуіне, қазақ халқынын ұлт болып ұйысуына тікелей ықпал еткен. 1643 жылы жоңғар қонтайшысы Батыр 50 мыңдық әскерімен Жетісуға басып кіреді. Оған қазақ ханы Салқам Жәңгір 600 жауынгермен қарсы тұрады. Шайқастың шешуші сәтінде Жалаңтөс баһадүр дер кезінде көмекке жетіп, қазақ қолы жеңіске жетеді.
Жалаңтөс Орта Азия халықтарының өміріндегі шешуші шайқастарда ақылымен де, ерлігімен де төңірегін тәнті етіп, ұлы қолбасшы, көреген стратег, білікті мемлекет қайраткері ретінде танылды. Талай рет жекпе-жекке шығып, жойқын ерліктер көрсетіп зор беделге ие болды.
Осындай атақ-даңқына қоса Жалаңтөстің Шығыс сәулет өнері тарихына да сіңірген еңбегі ерекше. Ол Самарқандта зор құрылыс жұмыстарын жүргізді: салтанатты сарайлар мен медреселер салдырды. Самарқандтың орталығы Регистандағы атақты «Ширдор» («Арыстан» қақпасы, 1620-1636), «Тіллә Қари» («Алтынмен апталған», 1646- 1660) медреселері сәулет өнерінің құнды ескерткіштері болып табылады.
Жарияланған-2015-11-13 20:38:50 Қаралды-4851
ТАЗЫЛАР (ОРТААЗИЯ ТАЗЫСЫ)
Қазақстан малшылары қой бағуға пайдаланатын иттермен қатар иттің ең ежелден келе жатқан тұқымдарының бірі - ортаазия тазысын немесе тазының басқа да түрлерін өсіреді.
СҮТ ШӘРБЕТІ
Фундук жаңғағының дәндері қосылған кілегей помадасынан жасалған қалақша түріндегі тағам осылай аталады. Сүт помадасын әзірлеу әдісі қарапайым. Ол құмшекер мен сүттен пісіріледі. Шырынның қоңыр тартып кетпеуі үшін қайнап бітуіне 10-15 минут қалғанда сірне
«ҚАРАКӨЗ» ҚУЫРМАСЫ
Қаракөз қуырмасын жасау үшін белок пайдаланылады. Сары уызынан мұқият тазартылған белок салқындатылады, көпіршітіліп шайқалады.
КҮН СӘУЛЕСІН ҰСТАП АЛЫП, ПАЙДАЛАНУҒА БОЛА МА?
Күн сәулесін қос қолыңмен ұстай алмайсың, алақаныңмен де басып қала алмайсың. Ол ешкімнің уысына түспейді.
ІЛЕ
Іле өзені бастауын Қытайдағы Текес және Күнгес өзендерінің қосылар жерінен алып, Балқаш көліне құяды. Ұзындығы - 2385 км. Қазақстандағы ұзындығы - 740 км. Жетісу аймағындағы ең ірі өзеннің бірі. «Іле» сөзі моңғол тіліндегі «ил, илә» деген сөзге жақын, яғн