ЕҢ ҮЛКЕН ПЛАНЕТА ҚАЙСЫ?
Категориясы: Ғарыш
Бүкіл күн жүйесіндегі ең үлкен, ең ауыр планета – Юпитер (Есекқырған) екен. Егер Юпитерді үлкен алма деп есептесек, жер онымен салыстырғанда бұршақтай ғана болып қалар еді. Юпитер мен жердің салмақтарын салыстырсақ былай болып шығады: таразының бір басына жаңағы үлкен алма юпитерді қоямыз, ал онымен тең басу үшін таразының екінші басына тура бір уыс, тіпті одан да артық – 318 бұршақ салу керек, міне Юпитер жерден сонша есе ауыр.
Юпитер жерден өте алыс, сондықтан сәулелі белгілердің өзі оған дейін ұзақ уақыт жүреді.
Юпитердің беті жердің, айдың, Марстың беттері сияқты қатты қабыршақты емес. Бүкіл планета қалың, тығыз атмосферамен тұмшаланған алып мұхит.
Юпитердің бір өзінде 14 серік бар, бұлардың кейбіреуі әжептәуір үлкен. Мәселен, ганимед деп аталатын серігі Меркурий планетасынан үлкен. Яғни, космос кемесін осы серіктердің біріне қондырып, байқауды осы арадан жүргізуге болады. Немесе, спутниктің Жерді айналғаны сияқты, космос кемесімен Юпитерді айналып жүріп те зерттеуге болады.
Юпитерге жақындағанда ең алдымен көретінің тарғылшар болады. Тарғылы әр түрлі – ақ, қызғылтым, көкшіл, бурыл. Бұл – Юпитердің бұлттары. Бірақ Юпитердің сұлбасындағы ең қызық нәрсе – оның қызыл теңбіл дағы. Бұл дақтың үлкендігі сондай, ол тіпті жердегі телескоптан да көрінеді. Ғалымдар оны баяғыдан бері бақылап жүр. Теңбіл дақ үнемі бір жерде тұрады, оны бұлт баспайды және не үлкеймейді, не кішіремейді. Бұл - бір –ұмбас сыр.
Юпитердің мұхиты жердегі мұхитқа мүлде ұқсамайды. Жердегі мұхитта қайықпен жүзуге, кемемен сапар шегуге болады. Мұхиттың беті – су мен ауаның шекарасы. Ал Юпитерде мұндай шекара жоқ: ауа қай тұста бітеді, су қай мөлшерден басталады – ажыратып білу мүмкін емес. Су демекші, ондағы су да өзгеше. Ыстық, қоймалжың, сондықтан біздің сүңгуір кемеміз өте берік болуы тиіс.
Бірақ, Юпитер Күннен алыс, жер мен Марстан да алыста, оның жылуы да азырақ болуы керек қой, сонда мұхиты қалай ыстық, қоймалжың болмақ. Бұл да Юпитердің құпия сырларының бірі. Ішіне ғаламат үлкен пеш орнатып алған сияқты. Юпитер өзін өзі қыздырады. Ал бұл неткен «пеш», онда жанып жатқан «отын» қандай – ғалымдар әзірге бұл жағын білмейді.
Жарияланған-2016-09-09 20:14:24 Қаралды-26739
ҚАРАТАУ

Қазақ жерінде Қаратау атты таулар бірнешеу. Ең көлемдісі - Оңтүстік Қазақстан мен Жамбыл облыстарының орталығындағы орташа тау. Алыстан қарайып көрінетіндіктен Қаратау деп аталған. Ең биік жері - Мыңжылқыдағы Бессаз шыңы. Өзендерге, көлдерге тапшы. Негізг
ЖЕМІСТЕР МЕН ЖИДЕКТЕРДЕН ЖАСАЛҒАН ЦУКАТТАР

Жемістер мен жидектер жуылып, елекке салынады да сорықтырылып, содан кейін шырынға қосылып дайын болғанша қайнатылады.
Юбкалардың түсінің саралануы

Kilt «киімді дене бойымен айналдыру» деп аударылады. Бірақ, заманауи килт – бұл материяның 3-8 ярдтан (7 метрден көп) тұратын аса күрделі конструкция.
АНАР ШӘРБӘТІ

Жас анардан сығып алынған шырын тот баспайтын ыдысқа құйылады. 1 стакан жылы суға қант езіледі. Олар шырынға қосылады да отқа қойылады.
ВЕНЕЦИЯ - КӨПІРЛЕР ҚАЛАСЫ

Италияның солтүстік-шығысындағы қала, Адриат теңізінің жағасында, Венеция облысы мен Венеция провинциясының әкімшілік орталығы.
ЖАҢҒЫРЫҚ ҚАЙДА ТЫҒЫЛҒАН?

Шынында да, қызық, біздің ормандағы, таудағы, бос бөлмедегі айқайымызға құдды мазақ қылғандай қайталап үн қататын кім?