UF

ДӘПТЕР НЕГЕ ДӘПТЕР ДЕП АТАЛАДЫ?

Категориясы: Тарих


Бір кезде «еріп кететін дәптерге» ешкім де таңданбайтын. Өйткені, ерте кезде барша шәкірт атаулы, оның ішінде біздің елдегі шәкірттер де араның балауызынан жасалған дәптерге жазатын. Ал балауыз дегеннің ыстықтан еріп кететіні мәлім.

Әрине, ол кезде бұған ешкім де дәптер деп ат қойып, айдар тақпаған. Бұл әншейін жіппен байлап, қабаттап-қабаттап қойған жұқа тақтайшалар еді. Әрбір тақтайшалар қоңырқай немесе қара балауыз толтырған табақшаларға ұқсайтын.

Сол кездегі шәкірттерге обал-ақ! Мұндай «дәптерге» сабақ жазудың өзі оңай болмаған ғой!

Уақыты жеткенде оқушылардың көзі ашылып, олар төртке бүктеліп, сыртын жұқа мұқабамен тыстаған қағаз дәптерге жаза бастады. Бір қағазды төртке бүктегеннен дәптер - орысша тетрадь сөзі шыға келген.

...Мінеки, қағаз жасау фабрикасынан дәптер жасау цехына даяр орамалар келіп түсті. Олардың үлкендіктері сонша - тіпті орындарынан қозғаудың өзі қиын. Оған қалайша жазу жазарсың? Жазу жазу үшін ораманы жеке-жеке беттерге бөліп, ұзын жол немесе тор көз ғып сызады, сонан соң түптеп, тыстайды.

Ұзын жол, тор көз сызықтарды да арнаулы машина түсіріп береді. Сызық түсіргіш шеберлер машинаға қажетті сызық түсіретін бедерлі біліктер орнатады. Сонан соң бояу құйып, машинаны іске қосады.

Дәптер жасайтын ақылды машиналар сызықтарды түсіріп болған соң, қажетті мөлшерде кесіп, сыртқы тысымен бірге сым бекіткіштермен түптеп шығады.

Әр машинаның тез істейтіні сонша, бір жұмысшы бір жұмыс күнінде ондаған мың дәптерді даярлап үлгіреді.

  Жарияланған-2016-09-07 16:26:44     Қаралды-8750

Мәлімет сізге көмек берді ма

ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕРДІ АРАЛАСТЫРЫП ЖАСАЛҒАН КӘМПИТ

...

Кептірілген алма, алмұрт, сүйегі алынған алхоры, басқа да жемістер жылы сумен жуылып, ыдысқа салынады, қайнаған сумен шарпылып, қақпағы жабылады да, бір сағат ішінде бірнеше рет араластырылады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ ҰМЫТЫЛА БАСТАҒАН ДӘСТҮРЛІ ТАҒАМДАР

...

Қазақ халқының ұлттық дастарқанында бар, бірақ қазіргі кезде ұмыт бола бастаған мынандай да дәстүрлі тағамдарына тоқтала кеткеннің артықтығы жоқ.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

КИНЗА НОГУЛЫ

...

Бұл - кинза дәнінен жасалатын домалақ, томпақ формалы ақ түйіршіктер. Мөлшері шпан ядросындай. Қант шырыны мен ұнға шыланды.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

Кальмарлар ұша алады

...

Тынықмұхит кальмары – «ұшатын» мүмкіндігі бар, онқолды тұқымдастардың ішіндегі басаяқты ұлулар түрі.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

АЙВА САМБУГЫ

...

Жуылған айва 2-4 бөлікке бөлініп, табаға немесе жұқа табаға салынады. Үстіне аздап су құйылып пісіріледі де үккішпен үгіледі. Қалған сығындыға су құйылып, 8-10 минут бойы қайнатылады

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ЕЛ БАСҚАРУҒА БАЙЛАНЫСТЫ ЛАУАЗЫМДАР

...

Тәңірқұт - Ғұн мемлекетінің ең жоғары билеушісінің лауазымы. Қытай тарихи еңбектерінде «тәңірқұт» сөзі «Тәңір ұлы», «Көктің ұлы» мағынасын білдіреді.

ТОЛЫҒЫРАҚ »