ДӘРІЛІК САБЫНШӨП (ЖЕР САБЫН)
Категориясы: Өсімдікті
ДӘРІЛІК САБЫНШӨП (ЖЕР САБЫН) – МЫЛЬНЯНКА ЛЕКАРСТВЕННАЯ
Дәрілік сабыншөп - биіктігі 80 сантиметрге дейін жететін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Тамыр сабағы жіңішке әрі ұзын, сыртқы жағынан қарағанда қызыл қоңыр түсті, сындырып қарағанда ішкі жағы ақшыл сары. Сабақтары түзу, жоғарғы жағында жайыла өседі. Жапырақтары қарама-қарсы орналасқан, сопақша келген немесе эллипс тәрізді, ұзындығы 12 сантиметрге дейім жетеді, ұштары сүйір, шеттері кедір-бұдыр, сағақтары қысқа. Гүлдері хош иісті, ақ немесе ашық қызыл түсті, бір-екіден ең жоғарғы жапырақтарының қуысына орналасқан. Гүл тостағаншасының қалақшалары бесеу, біріне-бірі жабысып, ұзындығы 2 сантиметрлік түтікше жасап тұрады. Гүл жапырақшалары да бесеу. Маусым-тамыз айларында гүлдейді.
Дәрілік сабыншөп өзен жағаларында, ылғалды шабындықтарда, орманның және бұталардың арасында өседі. Кейде бақта әсемдік үшін қолдан егіледі. Дәрілік мақсатқа өсімдіктің тамырын пайдаланады. Құрамында сапониндер, сапонарозид бар. Өсімдіктің тамыры сабын сияқты, сондықтан кейде жүннен және жібектен тоқылған материалдарды жууға пайдаланылады. Өсімдік тамырының тұнбасын ғылыми медицинада қақырық түсіретін дәрі орнына, жоғарғы тыныс жолдары қабынғанда қолданады.
Халық медицинасында сабыншөптің тамырын бронх қабынғанда, өт және несеп айдайтын, тер шығаратын дәрі ретінде пайдаланады. Сулы тұнбасымен есекжемді, терідегі іріңді бөртпелерді емдейді.
Ертеде халық арасында сабыншөпті подаграны емдейтін ең күшті дәрі деп есептеген. Соңғы кездерде несеп жүргізу арқылы шемен ауруын емдеп жүр. Ол үшін тамырды суға қайта-қайта жуып, денені тітіркендіретін заттарды тамырдан ажырату керек.
Сабыншөп тамырын тіс және тамақ ауырғанда да пайдаланады, ревматизмді, бауыр ауруларын, өт қалтасының қабынуын емдейді.
Дәріні дайындау және қолдану тәсілі. 8 грамм өсімдікті 1 стакан суға салып, 8 сағат тұндырады да, 1 ас қасықтан күніне 4-6 рет ішеді. Егер бұл дәріні мөлшерден артық ішсе, онда асқазанды тітіркендіріп, ауру адамды құстырады, ішін өткізеді. Сондықтан сабыншөпті дәрігердің бақылауымен пайдаланған дұрыс.
Жарияланған-2016-07-12 12:11:09 Қаралды-3740
МЕЙІЗ ЖӘНЕ ЖАҢҒАҚ САЛЫНҒАН РУЛЕТ
Тоқаш пісіруге арналған дайын ашыған қамыр 1,0-1,5 сантиметр қалыңдықта жайылып, шылқытып сарымаймен майланады, үстіне қант және ірілеу етіп ұнтақталған жаңғақ қосылған жүзім себіледі.
ТЕҢІЗДЕГІ ТЕЛЕГЕЙ СУ ҚАЙДАН КЕЛГЕН?
Егер глобусты шыр айналдырсақ, ол тек қана - көгілдір түсті болып көрінеді. Олай болатын себебі - оның бетіндегі сары, ақ, жасыл, қоңыр түске қарағанда көгілдір бояудың басымдығы.
ТАҢҚУРАЙ ТҮРЛЕРІН ӨСІРІП, ӨНІМ АЛУ ЖОЛДАРЫ
Таңқурай жартылай бұталы көпжылдық өсімдік болып есептеледі. Жабайы түрде азғана болса да келең-келі жерлерде жақсы өседі.
БЕКТАУ АТА ҮҢГІРІ
Бектау ата үңгірінің кірер аузы едәуір кең. Оншақты қадам басқан соң үңгір іші кеңіп сала береді. Үңгірдің ұзындығы 60-70 қадам, биіктігі 5-10 метр болғандай, Солтүстік Балхаш жанында орналасқан.
ТОБЫЛҒЫ
Ерте кездерден бастап-ақ қазақ халқы тобылғы бұтасына ерекше мән берген, әрі оны қасиетті деп те санаған. Сондықтан да, оның тамырына балта шабуға болмайды деп есептеген. Өйткені тамыры қырқылған тобылғы жерден нәр алып өсе алмайды.
ӘБІЛҚАЙЫР ХАН
Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін Әбілқайыр қазақ елінің бас хандығына таласады. Бірақ мұрагерлік жолмен таққа Тәукенің ұлы Болат отырады. Ол кейін өзінің күшімен, айласымен, шабуылды ұйымдастыра білетін әскери қолбасшылығымен, батырлығымен, ақылдылығы жән