СҰЛТАНМАХМҰТ ТОРАЙҒЫРОВ (1893 -1920)
Категориясы: Адамдар
XX ғасыр басындағы қазақ поэзиясының жарық жұлдызы - Сұлтанмахмұт Торайғыров бар-жоғы 27 жас жасады.
Ол Ақмола облысында дүниеге келген. Әкесі шаруа адамы болған. Жасынан өлең жазып, ерекше қабілетімен көзге түскен. Мұсылманша хат таныған. Оқуға әке дәулеті жетпегендіктен, ол бай ағайындарының көмегімен Троицк қаласындағы медресеге барады. Бірақ жәрдем болмағандықтан, ақын ұзақ оқи алмайды. «Айқап» журналының редакциясына жұмысқа орналасады. Өз бетімен ізденіп, білімін жетілдіріп, шығармашылығын шыңдаумен болады. Араб, парсы тілімен қоса, орыс тілін үйренеді.
Сұлтанмахмұт аз ғана ғұмыр сүрсе де, артына тәлімі мол мұра қалдырып кетті. Қазақ поэзиясындағы Абай, Ыбырай, Шәкәрім қалыптастырған ағартушылық идеяны шыңдап, оны ерекше романтикалық қуатпен толықтырды. Қазак әдебиетінде XX ғасыр басында пайда болған роман жанрын қалыптастыруға үлес қосты. Оның «Қамар сұлу», «Кім жазықты» сияқты өлең мен проза араластырыла жазылған романдары сол дәуірдің озық туындылары саналады.
Сұлтанмахмұт қазақ әдебиетінде жалынды публицист ретінде де өшпес із қалдырды.
Жарияланған-2015-11-24 20:48:15 Қаралды-2950
ЖАСАНДЫ СҮТ ӨЛГЕН АДАМНЫҢ ДЕНЕСІН ШІРІТПЕЙДІ
Өкінішке қарай, ауылда тұрып, сиыр ұстамасаң, осы күні дүкен сөрелерінен табиғи сүт сатып алу қиын.
АНАР ШӘРБӘТІ
Жас анардан сығып алынған шырын тот баспайтын ыдысқа құйылады. 1 стакан жылы суға қант езіледі. Олар шырынға қосылады да отқа қойылады.
ШЕМАХЛИН МҰТТАҚЫСЫ
Ішіне тәтті заттар салып, ашытқы қосылған тоқаш қамырынан жасалған тағам осылай деп аталады.
ӨСІМДІККЕ ОРАЛҒАН ЕТ
Қой еті ұсақтап туралып, ұсақ көзді ет тартқышпен тартылады. Оған ұсақтап туралған пияз, зире салынады. Тұздалып, бұрышталады. Жақсылап араластырылады.
ЖАЙЫҚ ӨҢІРІ
Еліміздің солтүстік-батысындағы екі өзен аралығын алып жатқан аймақты қазақтар ежелден Еділ-Жайық өлкесі деп атап келген. Мұнда Жайық өзенінің орта ағысынан бастап Каспий теңізіне құяр сағасына дейінгі телімі ел аумағында ағады. Жайық өзенінің ел аумағынд
ҚАЙМАҚҚА ЕЗІЛІП, ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕР НЕМЕСЕ ЦУКАТ ҚОСЫЛҒАН ҚҰРТ
Кептірілген жемістер жақсылап іріктеледі, сортталып, жуылады. Ірілері бөліп туралады. Ыдысқа салынып дайын болғанша қайнатылады.