ҚАПШАҒАЙ ТАҢБАЛЫ ТАСЫ
Категориясы: Тарих
Қапшағай таңбалы тасы - Алматы каласынан солтүстікке қарай 100 км жердегі Іле арнасының жарқабағындағы суреттер мен жазулар. Қапшағай жазу-таңбалары біздің заманымыздан бұрынғы II ғасыр мен біздің заманымыздың XIII ғасырлары аралығында ойып салынған. Жарқабақтағы біріне-бірі жалғаскан, бірінің үстін бірі баса орналасқан тастардың 18-інде жазулар бар. Олардың негізгі бөлігі - ежелгі тибет жазуы түріндегі дұғалар мен ежелгі түркі әліпбиімен жазылған моңғол тіліндегі жазулар. Ежелгі түркі жазбалары әлі аударылып оқылған жоқ. Қапшағай таңбалы тасы ескерткішінің ең белгілісі - Үш Бұрхан (Будда) суреті. Ежелгі дәуірлерде сақ тайпалары будда дінінде болып, Күн, Жер, Соғыс құдайларына табынған. Бұрхан суреттерінің астына ежелгі моңғол тілінде, мысалы, «Ман-Да Буддаға сыйынамын» деген дұға бар. Бұл жазуларға кейіннен моңғол, жоңғар шапқыншылықтары кезінде жаңа мәтіндер қосылған.
Жарияланған-2015-11-18 18:54:41 Қаралды-5225
ИТМҰРЫННАН ЖАСАЛҒАН КӘМПИТ
Итмұрын жемістері жуылып, дәнінен тазаланады да, кастрюльге салынып, үстіне су құйылады. Сөйтіп бәсең отқа қойылып, жұмсарғанша қайнатылады.
ТУНДРА – ҚЫРУАР КӨК КІЛЕМ
Егер біздің ұшқыш кілем тундраның үстінен қыста ұшқан болса, Солтүстік Мұзды мұхиттың қай жерден бітіп, тундраның қай жерден басталғанын байқамас едік.
ӨРІК КӘМПИТІ (пастила)
Піскен өріктер жуылып, сүйектерінен ажыратылады. Аздаған суға салынып, пісіріледі де ысқылап електен өткізіледі. Ботқа сияқты алынған масса өлшеніп, салмағы сондай қант қосылады.
ҚАЗАНАҚ - ДИЗЕНТЕРИЯҒА ҚАРСЫ
Қазанақ – қысы-жазы көгеріп тұратын, биіктігі 1 метрге дейін жететін, бас айналдырып, кісіні есеңгіретіп тастайтындай күшті иісі бар өсімдік.
БОКС ТАРИХЫНАН
Жұдырықтасу адам қоғамының тарихында және ертедегі олимпиада бағдарламасында - панкратион деген атпен белгілі болған спорт.
ЖЕРДІҢ СЕРІГІ - АҢЫЗ АЙ
Біздің планетамыздың бірден-бір табиғи серігі. Ол Жерден 4 есе кіші, 6 есе жеңіл.