ҚАПШАҒАЙ ТАҢБАЛЫ ТАСЫ
Категориясы: Тарих
Қапшағай таңбалы тасы - Алматы каласынан солтүстікке қарай 100 км жердегі Іле арнасының жарқабағындағы суреттер мен жазулар. Қапшағай жазу-таңбалары біздің заманымыздан бұрынғы II ғасыр мен біздің заманымыздың XIII ғасырлары аралығында ойып салынған. Жарқабақтағы біріне-бірі жалғаскан, бірінің үстін бірі баса орналасқан тастардың 18-інде жазулар бар. Олардың негізгі бөлігі - ежелгі тибет жазуы түріндегі дұғалар мен ежелгі түркі әліпбиімен жазылған моңғол тіліндегі жазулар. Ежелгі түркі жазбалары әлі аударылып оқылған жоқ. Қапшағай таңбалы тасы ескерткішінің ең белгілісі - Үш Бұрхан (Будда) суреті. Ежелгі дәуірлерде сақ тайпалары будда дінінде болып, Күн, Жер, Соғыс құдайларына табынған. Бұрхан суреттерінің астына ежелгі моңғол тілінде, мысалы, «Ман-Да Буддаға сыйынамын» деген дұға бар. Бұл жазуларға кейіннен моңғол, жоңғар шапқыншылықтары кезінде жаңа мәтіндер қосылған.
Жарияланған-2015-11-18 18:54:41 Қаралды-900
ТАУШҮМІЛДЕК – ЖӨТЕЛ ПАЙДА БОЛҒАНДА
Құрамында эфир майлары, салицин глюкозиді, илік заттар, алкалоидтер, смола, крахмал, қант, салицил қышқылы бар.
ОБИДАҢДОН КАРАМЕЛІ
Мөлдір, сырты оралмаған, кесілген батон формалы карамель осылай аталады. Қолданылатын бояуларға байланысты әр түрлі келеді.
ШЫРМАУЫҚ – УЛЫ, СЫРТҚЫ ЖАРАЛАРҒА ЖАҒУ
Шырмауық – сабағы шырмалып өсетін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік.
ҚҰРМА САМБУГЫ
Жуылып, 4-8 бөлікке бөлінген құрма сүйектері алынып тасталып, үстіне аздаған су құйылады да 10-12 минут бойы қайнатылады.
СҰЛЫ ҮЛПЕГІНЕН ЖАСАЛҒАН ҚУЫРМА
Май қантқа қосылып, хош иіс беретін заттармен бірге кастрюльге салынады, ағаш қалақшамен күңгірт тартқанша араластырылып, бірте-бірте бір жұмыртқадан қосып отырылады.
ЭПИЗООТИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙ
Эпизоотиялық жағдай - жасақтар мен халықтың іс-қимылына әсер ететін жануарлардың жұқпалы ауруларының (топалаң, маңқа, аусыл) белгілі бір ортада болуы, таралу сипаты мен дәрежесі.