МЕТРО ҚАЙ ЖЕРДЕ ЖӘНЕ ҚАШАН ПАЙДА БОЛДЫ?
Категориясы: Тарих
Метро - теміржол көлігінің бір түрі, оның жолдары көшелерден алшақ, көбінесе жер асты.
Бірінші метро желісі Лондонда (Ұлыбритания) салынды. Оның ұзындығы небәрі 3,6 км болды және 1863 жылы 10 қаңтарда ұшырылды. Оны «Metropolitan Railways» компаниясы салған, аударғанда «Астаналық темір жолдары» дегенді білдіреді. Осы атаудан «метрополитен» сөзі шыққан, ол әлі күнге дейін көптеген елдерде қолданылады.
Пойыздарды жер астында жүргізу идеясын кім ойлап тапты және ол не үшін қажет болды?
19 ғасырдың ортасына қарай саяхатшы Лондон вокзалдарынан Англияның кез келген жеріне дерлік жете алады. Бірақ бүкіл қаланың өзінде адамдар негізінен атпен және арбамен қозғалды. Лондонға жолаушылар тасымалдайтын теміржол бағыттары қаланың негізгі бизнес және сауда орталығына жете алмады. Бір станциядан екіншісіне жетудің ыңғайлы жолдары болмады.
1843 жылы Исабард Брунельдің жетекшілігімен Темза астындағы туннель ашылды. Бұл жаңалық жерасты темір жолының ыңғайлылығы мен сенімділігін дәлелдеді. Содан кейін Лондонның заң кеңесшісі Чарльз Пирсон 1846 жылы қаланың негізгі теміржол вокзалдарын байланыстыратын жер асты желілерін тарту туралы ұсыныс жасады. North Metropolitan Railway Co 1853 жылы құрылды және 1860 жылы қаңтарда Истон алаңында алғашқы туннель қазылды.
Бірінші метро желісінде 7 станция болды және сапар 33 минутқа созылды. Вагондарда газды жарықтандыру болды, Daily Telegraph газетінің хабарлауынша, газетті оңай оқуға болатындай жарқыраған. Ашылған күні әрқайсысы 4 вагон тартатын 6 локомотив әр 15 минут сайын жолға шығып, екі бағытта барлығы 120 рейс жасап, осы уақыт ішінде 30 мың жолаушыны тасымалдады. Бұл көлік түрінің ыңғайлылығы барлық күткеннен асып түсті және сол 1863 жылы Лондонда ұзындығы 30 км сақина желісін салу туралы шешім қабылданды. Ол 1868 жылы 1 қазанда Оңтүстік Кенсингтон станциясындағы бірінші желіге қосылып ашылды. Осылайша, алғаш рет бір жерасты трассасынан екіншісіне көшу мүмкіндігі туды.
Алғашында пойыздарды кокспен (көмірмен) жүретін паровоздар тартты. Сондықтан пойыздар туннельге күкірт түтінінің бұлттарын шашады. 1890 жылы 4 қарашада бу тартқышы электрлік тартқышқа ауыстырылды.
Жарияланған-2024-04-19 16:16:14 Қаралды-104
ВАНИЛИН ҚОСЫЛҒАН ЖАҢҒАҚ КӘМПИТТЕРІ
Кастрюльге сүт құйылып, қант және сарымай салынады. Бұқтырылған қоспа отқа қойылып түбі күйіп кетпес үшін араластырыла отырып, қоюланғанша пісіріледі.
ЖЕР НЕГЕ СІЛКЕНЕДІ?
Жер сілкіну болғанда жер гуілдеп, шытынап, дірілдей бастайды. Телеграф бағандары құлап, поездар ойыншықтай аударылып, үйлер қирап, тұтас көшелер жер астына түсіп кетеді.
ГИЛЬОМ ДЕ РУБРУК
1253 жылы француз королі Людовик IX жіберген фламандтық монах Рубрук басқарған елшілік Моңғолияға сапарға шығады. Бұл миссияның максаты: моңғолдар арасында христиан дінін уағыздаймыз деп, оның астарында Ұлы хан мен ислам дінін ұстанған елдерге қарсы одақ
МАССАГЕТТЕР ПАДИШАСЫ – ТОМИРИС
Томирис (Тұмар) (б.з.б. 570-518 жж.) - оңтүстік түркі халықтарын басқарған әйел патша. Грек жазбаларында оның елін «массагет» деп атайды.
МҰЗ ҚАНДАЙ БОЛАДЫ?
Жер бетінде су және оның қатты көрінісі - мұз, бірақ әлі де бұл нәрсені жұмбақ табу қиын.
САУЫСҚАН
Республикамыздың барлық аймағында басқа кұстармен қатар сауысқан да тіршілік етеді. Олар басқа құстардан жекеленіп, өздері ғана топтасып жүреді.