МАССАГЕТТЕР ПАДИШАСЫ – ТОМИРИС
Категориясы: Тарих
Томирис (Тұмар) (б.з.б. 570-518 жж.) - оңтүстік түркі халықтарын басқарған әйел патша. Грек жазбаларында оның елін «массагет» деп атайды. Тұмардың есімінің тарихқа еніп, әлемге танылуы Орта Азияға басқыншылық жорықпен келген Ахемен әулетінен шыққан парсының әйгілі патшасы Кирді «жеңілуді білмейтін» әскерімен қоса ашық шайқаста талқанын шығарып жеңуімен байланысты.
Ежелгі әлемнің түгелге жуық елін бағындырған парсы патшасы Кир скиф- массагеттерді де тізе бүктіруді мақсат етеді. Массагеттердің падишасы Томирис бұл кезде күйеуі өліп, жесір отырғанды. Соны пайдаланып, ішкі есебін жүзеге асыруды ойлаған Кир оған құдатүсу үшін елшілер аттандырады. Бірақ Томирис Кирдің өзіне емес, массагеттер патшалыгына көз салып отырғанын біліп, бұл ұсынысын қабылдамайды. Айласын асыра алмаған Кир массагеттерге қарсы соғыс ашады.
Томиристің Спаргапис есімді ұлы парсылардың қолына түсіп, көз жұмады. Томирис ұлының өлгенін естіген соң массагеттердің әскери күшін жинап, парсыларға шабуыл бастайды. Екі жақ ұзақ уақыт бойы бір-біріне беріспей, тайсақтамай шайқасады. Ақырында, массагеттер жеңіп шығады. Парсы әскерлерінің барлығы дерлік майдан алаңында қаза табады. Кирдің өзі де жер құшады. Томирис месті адам қанына толтыртып, Кирдің өлігін іздеп табуға әмір етеді. Кир өлігі табылған соң массагеттер падишасы: «Мен сені ашық майданда жеңгеніммен, сен мені қайғыға батырдың. Ұлымды алдап тұтқынға түсіріп, өлтіріп, мені тірі өлік еттің. Сондықтан мен уәдемде тұрып, қанға тоймаған басыңды қанға тұншықтырамын», - деп оның басын қан құйылган меске салғызады.
Томирис падишаның есімі туған даласының тәуелсіздігін сақтап қалған ұлы қолбасшы ретінде, әйгілі амазонкалардың ізін басқан жауынгер әйел ретінде, халқын данышпандығымен, әділдігімен, көрегендігімен басқара білген патша ретінде тарихқа еніп, ғасырлар бойы мәңгі жасап келеді.
Жарияланған-2015-11-12 17:31:36 Қаралды-5877
БІЛГЕ ҚАҒАН ЕСКЕРТКІШІ
Көне түркі жазулары ішінде көлемі мен мазмұны жағынан ең үлкен ескерткіш Түрік қағандығының атақты ханы Білге қағанға арналған. Арам ойлы жақын адамдары зұлымдык жасап, оны у беріп өлтірген. Қағанның құрметіне 735 жылы Орхон өзенінің жанына Кіші-Цайдам де
ЖАГАЛТАЙ
Жағалтай көгершіннен сәл-ақ үлкен. Дене тұрқы - 35 см, салмағы 170-350 г. Жағалтай аталу себебі - сырт түсі қара жағал болып келеді. Жағалтайдың ту сырты қара қоңыр, бауыры ашықтау, сары жолақ тартып, сағал-сағал болып тұрады.
КӨКШЕТАУ АЙМАҒЫ
Көкшетау өңірі Сарыарқаның солтүстік бөлігіндегі көгілдір шоқы-таулар даласы мен Батыс Сібір ойпатының қиыр оңтүстік-батысының кең жазығында орналасқан. Батысы мен шығысының арасы 500 км-ге, оңтүстігі мен солтүстігінің арасы 200 км-ге созылған. Жерінің жа
ЖЕМІС ҚОСЫЛҒАН СҮЗБЕ
Сарымайға қант қосу керек. Үгілген ірімшік, жүзім, кептірілген өрік, қуырып, ұнтақталған жаңғақ, ванилин қоса отырып, ағарғанша езіледі.
ЖЕМІС ЧУРЧХЕЛАСЫ
Бұл - аршылған грек жаңғағынан жасалып, жеміс-мармелад қабатымен қапталатын тағам. Түтікшелердің диаметрі 35-40 мм, ұзындығы – 250-260 мм.
МАЛДАРДЫ ЖӘНЕ ӨСІМДІКТЕРДІ ЖАППАЙ ЗАҚЫМДАУШЫ ҚАРУЛАРДАН ҚОРҒАУ.
Малдарды жаппай зақымдаушы қарудан топтап қорғау үшін бірінші кезекте мал қоралары пайдаланылады. Мал қораларын дайындау ең алдымен оларды ауа өткізбейтіндей етіп бітеу: төбесіне шлак немесе құм төгіп қалыңдату, төбесін лаймен, известьпен және басқа еріті