Антика тарихнамасы

І.І.Грек тарихнамасы

Ежелгі Греция тарихы бойынша деректер.

Заттай ескерткіштер, ауыз әдебиегі, жазбаша құжаттар, әдеби шығармалар. Гомер және оның "Илиада мен Одиссея" поэмалары (б.з.д. VII ғ). Гомер поэмалары - тұрмыс-тіршілік қоғамдық өмір, сенім, салт дәстұр ерегі. Әрине гректердегі.

Гесиод. Оның құдайлар жайындағы поэмасы "Геогония". Гесиод шығармасы "Еңбек және күндер" орта Греция шаруаларының құлиеленушіліктің ерте дөуріндегі тұрмысын, деревня өмірін суреттеген.

УІІ-ҮІ ғасырлардагы лирикалық туындылар. Афина саясаткері Солонның саяси тарих пен заң шығару тарихы бойынша жазған элегаялары.

Феогнид және оның VI гасырдағы тап күресі жайывдағы эллегиясы. Саяси курс методына аристократия көзқарасы. Теократиялық тарих және миф. Миф түсінігі. Миф-зерттеу обьектісі ретінде. Типология, оларды классификацияау себептері.

        Грек логолрафтарның еңбектсрі

Грек прозасының тууы (VI г). Прозанкалық әңімелердің логолраф-авторлары: Логографтардың шығармаларындағы негізгі сюжеттер: ақсүйектердің генеологиясы, қала хроникалары. Ауызша айтуды өңдеу және жазу. Логографтар шығармасына құжаттық құжаттар енгізу. Саяхат нәтижелерінің және логографтардың жеке бақылауларының көрінісі. Кіші Азияда логографтардың еңбектерінің пайда болуы. Логографтарының жылнамаларының пәні-калалардың өткені, кө рші облыстармен варварлық елдерді суреттеу.

Гекатей Милетский (540 ж туылды -479 ж кейін) —атақты логограф. Шыгармалары: "Генеалогия" немесе "Тарих" (4 кітапта) және "Жерді сипаттау".

Геланик Митиленнен шықкан шамамен (V г. аяғы-ІУ ғ. басы)-кейінгі логографтардың брі. Өзіне мәлім елдердің мифтік өткен тарихы туралы шығармалар авторы. Гелианик-Аттиканың Афина мсмлекетінің-алашқы сипаттаушысы.

Гелланик-"аттиографиялық" бағыттың негізін қалаушы. )Аттика тарихы бойынша очерк).

Ионилік этикалық дәстүр әңгімелеу өнері, өткенге деген қызығушылық. Географияның пайда болуы. Тарихи білімдсрдің пайда болу және даму шарттары.

        Геродоттың тарихи көзқарастары.

Геродот (б.з.д. 484-425) - "тарихтың атасы". Геродот омірі -Геродоттың Египет, Сирия, Вавилон, Солтүстік Қаратеңіз маңына саяхаты. Афиныда болуы. Афина қоғамының көрнскті кайраткерлері мен кзрым-қатынасы. (Перикл, Сорфокл т.б.)-Геродот еңбегі "Грек-парсы соғыстарының тарихы". (10 кітап). Бірінші кітап - Парсы патшалығы құрамындағы елдердің сипатгамасы, Кирдің массагеттерге шабуылы және өлімі. Екінші кітап- Египет, Камбиз жорығы. Үшінші - Камбиз жорығы, оның патшалық етуі, - Дарий билігінің басталуы. Тертінші - Скифтер және Дарийдің скифтерге жорығы жайлы, Лирен мен Ливия. Бесінші - Ионніадің кішіазиялық гректердің парсыларға кдрсы көтерілуі туралы өңгімесі. Грек - Парсы соғыстарының сипаттамасы. Микал мен Платея түбіндегі шайкастар сипаттямасы.

Грек тарихи әдісі

Тарихи оқигаларды козімен көргеццер әңгімесіне ірск авторларының сын козкдрасы. "Пікір" жоне "білім" түсімігі. Мөлімет жинаудагы зертгеушілірдің шеберлігі. Көзімен коргендсрді бетестіріп сұрау. Интервыо одсі. Кемшіліктері.

Ксенофонт (б.з.д. 430-354)

Ксенофонт көзқарасы. Сократтың окушысы. Ксенофонтың саяси көзқарасы. Демократиялық құрылыска қарсы. Спартаның тәртіпті жақтаушысы. "Грек тарихының" (7 кітап), Акабасис авторы. Ксснофонт трактатгары "Лиролсдия", "Спартапыц мемлскеттік қүрылымы". Ксенофонт шығармасы "Сократ туралы естеліктер". Ксенофонттың экономикалық шыгармасы "Экономика", "Дамострой". Натуралды шаруашылықты кушейтудегі товар-акция қатынасының дамуы туралы трактовка, еңбек бөлнісінің моні жоне т.б. Ксенофонт-қүлиеленушілік кдтынас жақгаушысы.

Тарих жекелеген адамдар күресі ретінде. Қалбасшылар трихы. Ксенофонттың монархиялық шарықі'аушылары.

Платон (427-347)

Өмірі мен шығармалары. Платонның өлеуметтік - саяси тарихы. "Саясат" (немесе"Мемлекет)"және "Зандар"еңбскгері. Ақсүйектер жағдайларын нығайту, олардың мүдделерін неғүрлым толық жүзеге асыру мшдеттері. Платовдық идеалды мемлекет. Халықгы үш сословияға бөлу: бірінші-мемелскетгі баскдрушы философтар; екінші-мемлекеттік баскару аппаратын қүрайтын әскери адамдар; үшінші-"кзралар".Натуралды қүлдық шаруашьшықгы қолдау. Платошшң кұлдарға жагамсз көзкарасы. Қүлдықгы мөңгілік етуге тырысуы. Атлантвда туралы мифті дамытуы.

Аристотель (б.ғ.д. 384-322жж)

Ерте Грециядағы қүлиеленушіліктің вдеолога. Қүлдар мен қүлиеленушілер арасындага табиғат айырмашылығына байланысты оларды орта жағдайына кдрай бөлуді түсіндіру. Оның тракгаты "Афинская иолития" Афинадаш саясат тарихының проблемалары. Трактат "Политика" мемлекеттің шынтуайлыш жене моні. Мемлекет формаларының классификациясы. Аристотельдің идеологиялық саясат жүйесі туралы түсінігі. Аристотель білімінің саясаттық мінездемелік суретгуі.

Публицистикалық шығармалар ( У-ІУіт)

Андокиданның лимстерлер туралы айткан сөзі.Афиналық метэк Лисияның афиналықгардың түрмыс-ііршілігі, жағдайы жайлы өртүрлі көзкдрасы ойы. Исэй сөзі. Исократшң шығармасы. Демократиялық кдрсыластары.

Фименн Македонский.Эсхиқцің сөзі. Демосфеннің саяси козкэрасы. "Филлиптики" ритоликалық бағыт. Оның тарихнаманың дамуына тигізген өсері. Исократ-қызыл создің шешсні, реформатор. Исократгың шөкірттері: Эфор және Феополен. "Греция тарихы"Эфорденз. Греция тарихы 411ж бастап 394ж аралагывда.

Филиип Македонский тарихы. Қызметшілер тарихы,. Сицилитлық Прилей ( 345-350ж аралығы мен 25Ож аралығывда) Сицилия тарихыеңбегінің авторы. Бөлек хронологиялық жүйе ( архонта, эфор және т.б.). Бір түтас хронологиялық жүйе жасау. Олимпиада бойынша уақыттьі есептеу. Гректік тарихи мтод. Адам бойыңцагы қолданылатын тарих болашағының деген көзкарасы.ортүрлі жеке тарихты бір үлкен қамтылған тарихқа қосу мүмкін емес.

Фукидид (460-395 жж аралығы)-рационалистік тарихтың ру басшысы. Фуквдидтің өмірі. Куылған жылдары. Оның еңбегі "История пелонанссской войны" (8 кітап). Фукидидтің көзкарасы.

 

Фукидидка сопылардың өсері. Рационалистік қатынастың шынайылығы: болған оқиға себептері, шындықгы іздеу, тарихты сынау. Мемлекеттщ ішкі өмірі мен өскери тарихтың арасындагы карым-катынас.

Грек тарихнамасының мәні мен ерекшеліктері

Бесінші жүзжылдықган кейін тарихшылардың ойлау кдбілетінің кеңеюі. Грек зерттеушілерінің партикуптризмге жетуі, тарих бір уақытта болған сойың өлеуметтік шегіне жету. Гректік шынайылықгы адам еміріМен байланыстыру. Біртүтас адам өмірі ол географиялық қүбылыс. Тарихты ғылм ретінде гректсрдің ашуы. Мінездемелік қыр-сыры: рационализм, ғылымдылық, гуманистілігі, адамның ойлау кабілетіне қызмст етуі.

Эллинистік римдік кезең

Тарихнамадағы "эллинизм"түсінігі.

Грёктер мен басқа елдер арасындағы лингвистикалық шекгеулерге жету.< Эллиңим түсінігі гректік салт-достүрлердің кезеңі ''Варварлар грецизациясы". Адам әмірін-біртүгас тарих бетінде түсіну. Біртұтас грекөлемшің тарихы (Адриатика бастальш Иидага дейін жонс Руііайдаң сахарага дсйін). Ойкумспдік тарих идеясы "Қайшы жоие клей" тарих мстодьшыц кдлыптаеуы. Компийциялық жаңа метод жопе оньщ тарихи зерттеулердегі орпы мен дамуы.

Зерттеушілердің еңбектеріндегі Алексаидр Македонскийдіц согыс жылдары

Александр Македонскийдің суреггеудегі екі өдіс. Апологиттік одіс-қүзырлы (одмунальдык) Эфемерид. Птоломей мен Аристобул күңцелікгері. Сынау; әдісі (Клитарх Александрий, Псевдокамисфен)

Диодор Сицилийдің еңбектері (б.д.д. 1г) Александр саяхаттарыньщ тарихы жөнінде.

Курили жөие оныц шыгармасы "История Алсксандра Македонского"(1ғ б.д.), номпсй трог (1г б.д.д.-іғб.д.)- оиыц шығармасы "Ңізіргіаі Гіііррісаі" 44 кітаптаи түрады, нсгізінсн оскери экспанция /гуралы маглұмат, бсрілген.

Плугарх, Арриоііныц алсксавдр Максоиский шыгармаларм (Іі б.д.) Шығыска гректер меи македондар жорыш туралы қысқаша мағлүматтар. (Полибий, Страбон, Алпион, Пансоний, Афимсй, Помэн, Эллиои және т.б.)

Полибий (200ж б.д.д. туылған). Эллинизм деуірінің тарихи ойлау шыңына жеткен. Полибийдің өмірі. Оның шыгармасы "Жалпы тарих"-ол соңга римдік республикалардың тарихының деректік көзі. Полибийдің тарихи-саяси көзкдрасы. Полибийдің тарихи заңдылықгарды бағалауы және мақсаты. Тарихи оқиғаның басталуы, шығу себептері. Полибий деректері. Аралас мемекеттік жүйе теориясы. Ганибалдың жүріп еткен жеріне Полибейдің баруы. Ганнибалдың жүріп өткен жолы, соғыс алаңы. Ерте Грециядағы римдік ойшылдардың тарих проблемаларын шешуі.

Повсоний және оның "Описание Эллады". Повсоний ол аңызшы, географ және этнограф, мифолог. Әңгімелеу стилі және маңыздылығы. Дсрсктер, хронология және генеология. Тарихи шынайылық жонс Повсоний еңбекгерінің болгандығы.

Диоген Меэртский өмірбаяны. Диоген еңбектеріндегі басты фшюсофиялық көзқарастар. Диоген доксограф. Диоген еңбектерінің өмірде болғандыш туралы сұрау.

Римдік тарихнама

Ерте рим тарихының деректері.

Материалдық мәдениет ескерткіштері. Ерте жазба ескерткіштер империя дәуіріндегі қолжазбалар (І-Шғ.ғ) заң шыгарушы жоне дипломатиялық актілер. Ерте текстер. Өдеби ескерткіштер. Үлкен аішалистер еңбекгерң. Фабия Пиктар (ІІІ-ІІ ғ.б.д.д.)- Март Поруия катон үлкен (234-149ғ.б.д.д.) кішкентай анналистер еңбектері. Антикварпар марк Теренция Вирроно (116-27 г.б.д.д.)- Оның шығармасы "Древности", "Дела божеские", "О латинском языке "," Сельское хозяйство".

Римдегі тарихнаманың кдоыптасуы

Анналдар-тарихи шығарманың бірінші түрі (Уғ. ортасывда) дерсктер жоне оның ерекшелігі. Понтифик жылнамалары жеке тарихи еңбектер. Үлкен анналистер еңбектері "Большие анналы". Гнсйнепий (27О-2ООжж аралығы) бірінші римдік тарихшы.

Квлит Энний. Эинийдің гекзаметрді енгізуі. Квиит Фабий (254ж). Оның Рим тарихы еңбсгі. Фабия Пиктор ( 3-2г.б.д.д.). Марк Поруия Катоон Үлкен (234-149ж б.д.д.) оның шығармасы"Нагало"7 кітап). Люций Кальпурний Пизон оның "Анналы".

Орта анналистер. Оның шығармалары. Кіші анналистер (1ғ орта ширеғі). Квлит Клавдий Кводригарий, Гой Лицилий Марк, Квлит Элий Туберон-соңғы анналист. Антиквар Марк Теренция ІЗаррон  (116-27ж б.д.д.).  Оның шығармасы  "Древности",   "Дела божеские","О  латинском   языке","Сельскис  хозяйство".   Веррий Флонк оның энциклопедиялық сөздігі "О значении слов".

Шешендік, мемуарлық және тарихи-философиялык проза.

Марк Туллий Цицерон (106-43ж б.д.д.) өмірбаяны және саяси
жолы. Оның тракгаты "О гусударстве", "О законах". Гой Юлий
Цезарь (100-44ж б.д.д.) оның мемуары "Записки о Гольской
войне", "Записки о гражданской войне". Гой Солмостий Криси
(86-35ж б.д.д.)-дидаісгикалық тарихнаманың бастаушысы. Оның
еңбектері         "Югуртинская         война",      "О         заговоре

Катилины","Йстория".   Философиялық   поэма   Прет   Лукреция Кароның "О природе вещей".

Дидактикалық-суреттеу бағыты римдік тарихнамада (І-Шжж б.д.) Тит Ливии және оның тарихи еңбегі "От основания города". Мақсаты, міадеті, мазмұны. Еңбектің композициясы және негізгі мазмүны Т. Ливияның деректері.

Веллей Патерку, Корнелей Тоцит (55-120 ж.б.д.) оның тарихи еңбегі "Анналы",'(16. кітап), "История" (14 кітап) жеке түлга проблемасы жоне тарихы, психологиялық себебтері. Географиялық жоне тарихи этнографиялық суреттеу термониялы. Гой Светоний Троиквли 70-160 ж.б.д. оның шығармасы "Жизне описанис двенадцати цезарей". Иосиф Флавия еңбектсрі (37-95 ж.б.д.) "История иудейской войны", "Иудейская археология". Дионисий Галикарнасский-риторикалық және өедеби сынау прогрессоры. Дионисия шығармасы "Римская древняя история" (20 кітап). Плутарх-одет-ғұрып, тұрмыс-тіршіпігін зерттеуші. Оның еңбектері "Параллельные биографии", "Римские вопросы". Диодор Сицилийский оның шығармасы " Историческая библиотека".

Соңгы императорлық доуірдің компиляторлары.

Соңгы импсраторлық дөуірдің жазушыларыиыц компилятивтік шығармалары. Авло Геллийдің "Аттикалық түидер" (II г). Ионн Лидийц және оның "Рим магистратуралары туралы", "Иоапна туралы" (VI ғ) еңбектері. Сервияның Верлигияға берген түсініктемелері (IV немесе Уг). Макробия жоне оның "сатурналин" (ГУг) шығармасы. Евтропий және оның "РИм тарихының қыскдша очеркі" (ГУғ) еңбегі. Цензориннің "Туған күи туралы" (б.э.д. Шг) шығармасы рим күн тізбегі туралы.

Христиан шіркеуінің ресми мойындалуы жоне онын, элеуметтік жоне саяси емірдегі ролі. Христиан шіркеуінің пүтқа табынушылықпен күресі. Аврелий Августин.Ф Саяси-философиялық доктрина. Вүкіл шісмдік тарихи ироцесске христиаіадық түсінік бсру.   Болашақты олжау  жопе   гсократиялык,

идеяларды оқмту.

2. Орта ғасыр тарихнамасы

Ежелгі дөуір тарихнамасының өсері.

■уі-ҮІПғ. Тарихшылар еңбегівдегі көне дөуір мөдениетінің дөстүрі. Августиннің тарихи-философиялық көзқарастары. Тарихи процестегі теологиялық трсырымның қалыптасуы.

Ертеортағасыр тарихнамасы УІ-ҮІІғ.

Деректер. Ауызша айту дөстүрінің мөліметгері. Көне дөуір
әдебиеті мен риторикасының көркемдік турлерінің калыптасуы.
Әлемдік тарихка герман халкының енуі. Иордан, Кассиодор,
григорий    турский,    Исидор     Севильский,   Беды

Достопочтенныйлардың тарихи шығармалары. "Тарих^-УІЛШғ. Тарихнамалық шыгармаларының тұрі ретінде. ( Франктер тарихы, Юстиниат оскерінің тарихы). Батыс европалық тарихнамалық дөстүрдің ерекшеліктері. Көне христиандық дөстүрдің өсері.

Ортағасырлық жылнамалар.

Жылнама жанры. Биография және анналдар. ІХ-Хғ. Анналистиканың гүлденуі. Ортағасьфлық агнографтар еіібегіндегі рухани мәдениетінің бейнесі (Анегарий). Павел Олакон, Эйнгард, Нитард ІХ-Х ғ. Империя вдеясы. Шіркеу жазушыларыньщ саяси оянуы. Ерте ортағасырлық жылнамашылар ІХ-Хғ. жылнамаларының күрылымы мен мазмүны. Жылнамашылардың тарихи ойлау ерекшелігі.

ХІ-ХІҮғ. тарихының теологиялық тұжырымдары.

"Деяний" жанры. Мазмұны. Тарихи оқигаларды оқыту ерекшеліктері. Тарихи қүбылыстардың иррационалды түсінігі. Жылнамашылардың сервилизмі. XIV жнлнамаларының себеп-салдарлық қарым-катынасын іздеу. Тарихнамадаш лауазымды багыггардың дамуы, тарихи шыгармалардың жаңа жамрлық үлгілерінің пайда болуы. Теологиялық трактатгар ж ортагасырлық экономика сипаты. (Фома Аквинский, Неккам, Пьетро Крешенци). ХІІ-ХГ/ғ.жылнамашыларының провиденциализмі. ХПғ. Крест жорықгары және лауазымды тарихнаманың туындауы. (Жоффруз Виллардуэн, Филипп де Кояимин).

ХІ-ХІІг. монастырлық жылнамалар.

Христостың кдйта тірілуі мен екіншіоралуы жайындағы тарихи оқиғага теологиялықкезкарастар. Құбылыстар мен гажайыптарға деген сенім, құдайдың адам тағдырына кдтыстылығы жайлы үғым.

Коне өдеби дәстурдің әссрі

Ллыіиаи маглүматгарға сыи көзбен кдрамау. Тарихи сцбектердің "Мырзалар айнасы" рстіңце пайдаланылуы. Ортагасырлық      жылнамашылардың      тарихи       ассоциациясы Ортағасырдағы эсхотологиялық тусініктер және оның тарихи түжырымдарға өсері. Иоахим Флорскийдың тарихи козкдрастары. Тарихи процестердің христиавдық-мистикалық кезевдері. Флорскийдің шығармалары.

Ортағасыр тарихнамасының прогрессивті жақгары. Діни-мистйкалық түрдегі адамдардьщ жалпыға ортақ бақыткд үздіксіз үмтылу қозғалысын кугқарушылық кдсиетін христиандық тұжырыммен анықгау. Тарихи баявдаудың жаңа түрінің пайда болуы - олемдік жылнамалар ХІУ-ХУғ.тарихнамасының себеп-салдарлық байланысын анықгау.

ХШ-ХУғ. Сарай маңывдағы анналистика. Жылнаманың ресми сипаты. ХІУ-ХҰғ. калалық жылнамалар. Тарихи оқигаларга жергілікгі патриотизм вдеясының өсері.

Саяси тарихтың кезекгі мазмұны.

Қрсатшқ деректерді пайдалану, калалық өмірдің сұрақгарына қатынасы. Жшнамашылардың вдеялық бағыттары. Әлемдік тарих талқылауындағы {уманистік дүниетанымның дүниеге келуі. Гуманистік тарңхнамадағы рационализм. Тарихи шыгармалардың жазылуындағы антикалық дөстүрдің өсері. Петрарка, Бонкаччйалардың тарихи шығармалары. Ғылыми білімнің жетілуі және итинерарийдің пайда болуы.(сипатгау). (марко Поло, Гильем Рубрук француз саяхатшылары. Крлалық модениетгің дамуы және оның ортағасырлық тарихнамаға өсері.

3. Жаңа заман тарихнамасы.

Ерте буржуазиялық революциялардагы идеолоітар меи гуманистердің тарихи көзкарастары (ХУ-ХУІ). Гуманистсрдід дүниетанымывдага тарихи негіздер. ХУІ-ХУІІғ. Капиталистік укладтың дамуга өсері. Әлемдік тарихтагы ұлы географиялық жаңальгқгар және ғылым жетістіктері. Ортағасырлық проваденциализмге гуманистердің сыни пікірі. Итальян гуманистерінің саяси-өлеуметгік идеяларының кемшіліктері. Тарихнамадага риторикалық фиорентиялық бағыт. Саяси мектеп. Николо Маклавеллидің тарихи көзкарастары. Папства гуманистерінің сыны. Лоренцо Валла "Константинов сыйьшыц" үгамының маганасы және деректерді сыиаудагы жаңа эдістерді жасау, Исидоров декреталий. Неміс гуманистерінің тарихи көзкарастары. Олардың дуниетанымындағы жаңашылдық және карама-кэйшылықгар. Неміс гуманизміндегі радикалды демократиялық түжырымдар. Франциядағы гуманизм. Ж.Боден және оның тарихкэ көзқарасы. Буржуазиялық тарихи ойдыц даму сатысы гуманистер идеясының^ алгашқы жетістігі. ХУІІг. Англия буржуазиялық   рсполюциясының   тарихнамага    оссрі.    Агылшыіі революция кайраткерлерінің жалпы саяси және тарихи тұжырымдары (Д.Мильтон, ДЛильберн). Т.Гоббстың тарихи монархиялық трсырымдары. Реставрация кезеніндегі реакциовды тарихшылар.

Қогамдық-саяси және тарихи ой идеясы. Д.Гаррингтон "1688 ж компромисс" идеологиясы. Д.Локк және оның XVIII г. тарихнамасына өсері.

XVIII ғ. агартушылар өсері және үлы француз буржуазиялық революция кайраткерлерінің тарихнамаға өсері.

XVII ғ. аяғы мен XVIII ғ. басында Еуропа тарихнамасындаіы феодалды-абсолютистік түжырымның басым керійуі. Провңденциализмнің тарихи процестегі көрінісі. XVIII ғ. ағартушыларының тарихка қойзган буржуазиялық және сыни талаптарының феодалды-абсолютистік үғым мен Сөйкес келмеуі. Франциядағы тарих жайлы феодалды-монархиялық сынның еріс алуы. Монтескье және Вольтер тарихшылар. "Үлы энциклопедиядағы" тарих мөселесі. Үсақ радикалды буржуазия идеологтарының тарихи көзқарастары — Ж.Ж.Руссо және Г.Мабли. Физиократтар өлемдік тарих жайлы (А.Тюрго). Физиократтар ұғымындағы "табиғи төртіп" жайлы буржуазиялық негіз. Ағартушылардың прогрестік идеясы. Улы француз буржуазиялық революциясы кдйраткерлерінің тарихи көзкарастары — АіБарнав, Ж.П.Марат және М.Робеспьер.

XVII г. утопиялық социализм өкілдерінің козкарасы (Ж.Мелье, Г.Мабли, Ф.Бабефа). ХҮПІғ. агылшын агартушыларьшың идеялары. Өнеркөсіптік буржуазияның меркантализм мен күресі және А. Смитгің тарихи процеске көзкдрасы. Солтүстік Американ буржуазиялық революциясының радикалдар идеологгарының тарихи тұжырымдары (Б.Франклин, Т.Пэйн). Неміс агартушыларының қоғамдық тарих идеялары: (ГЛессинг, И.Гердер). Г. Форстердің буржуазиялық радикалды дбмоіфатиялық идеясы. XVIII ғ. ағартушыларыйнң тарихи ғылым дамуывдагы үлесі және олардың көзкдрастарындагы буржуазиялық шектеулер. Тарихнамалық сарай династиялық және шіркеулік^сын. ХалЬіқгар тарихын, гылымын, мөдениетін тануға бет бұру. Тарихй процестерді; анықгаузаңцылықгары. Географиялық ортаның қоғамға өсері * жайлы мөселелер. Қоғам мен жеке адам арасындагы байланыЬ жайлы кдрама-кэрсы талдаулар. Ағартушылардың карапаййй'' рационализмі.

XIX     ғасырдың     бірінші    жартысыңцага     реакциялы     -
рамантикалықтарихнама.  '                                   . !  '.

Дпоряндық   контрреволюция' ^өсёрі   жоне    жаңа    тарихтьгң-тарихиамага   оссрі.   ХУІПг.   аяғында-ХІХг.   басывда   реаЙхкялііт идеолоітар.   Құқықтық  тарихи. мектеп   жонс   оныц   реакциялы түжырымдары. "Халықгық рух" жайлы идеологиялық концепциясы. Л.Ранке және Пруссия мемлекетгік мектебі. Дерекгерді жинау жоне жарықкд шығару. Карапайым рационализм ағартушыларыныц сыны. Қоғамдық өмірдің әр түрлі жақгарының органикалық байлагысы туралы тұсінікгеменің маңызы.

Бүл түсініктеме аркдаы феодалдық-абсолюттік реакцияны қоргау өрекетінің жүзеге аспауы. Гегельдіңмемлекет және құқық тарихына кезкдрасы. Гегельдің тарихи идеяларындагы кэрама-карсы реакциалдық және прогрессивті тенденциялар. Халықгардыд "тарихи" және "тарихи еместерге" белінуі. Тарихнамада және экономикалық ойдаш ұсақ буржуазияшыл реакциялық романтизм.

С.Силмонди.

XIX     гасырдың     бірінші     жартысындага     буржуазиялық-

либералдық тарихнама.

Буржуазиялық         либерализм        және буржуазиялық

революцияларга, реформаларға және өлеуметгік кайта күруға дегси жаңа   тар*ихи_г түрғыларды   іздестіру.   Реакцияшыл-романтикалық тарихилықка   жене   ағартушылардьщ   өлсіз   жақгарымен   күресу тырысушылыга. Сенсимонизмнің француз либерал тарихшыларга өсері О.Гьерри, Ф.Минье, А.Гьер, Ф.Пезо. Либерал тарихшыларда тап идеясы жене таптық кұрсс, онын шектелуі. Оларга "халықгық рух" концепциясының және позитивизм философиясыньщ осері. Англиядағы либерал-буржуазиялық тарихнама. Оған буржуазилық саяси    экономика   мен   утшштаризм    философиясынын,   осері. Т.Макалей. Неміс либерал тарихшылар Ф.Шлоссер, В.Циммерман. АҚШ    тарихшыларының   қүлиеленушілік   және    буржуазиялық күрылыс идеализациялау. АКДІ тарихнмасындаш аболизионизм. XIX    ғасырдың   бірінші   жартысындағы    либерал-буржуазиялық тарихіиылардьщ едбсктерінің жетістіктері мен өлсіз жақгары.

XIX      ғасырдың      бірінші      жартысынлагы      реакцияшыл-демократиялық және өлеуметтік тарихнама.

Үсоциал-утопистер А.Сен-Симон, Ш.Фурье, Р.Оуэннің тарихи идеялары.     Ж.Мишле     буржуазияшыл-демократиялыкрадикалды багаттағы тарихшы. Социалистік тарихшылар Л.Блан. Тарихшы-чартистер    Д.О.Брайен.     Т.Карлейлдің    феодалдық-социалистік тенденциялары. Оның батырлар культі мен реакцияшыл багыткд ауысуы.    Кіліігегельдікгердің   жене   "шынайы   социалистердің" крғамдық-тарихи идеялары. "Жеке тұлғаның критикалық ойлауы" субьективистік      культі.      Кішігегельдіктер      және      "шынайы социалистернің"  халық бүхарасының тарихтағы және  қоғамдық омірдегі   материалдық негізін  түсінбеуі.   XIX  ғасырдың  бірінші жартысындағы демократиялық жоне социалистік тарихы  ойдын

жетістіктері мен әлсіздігі. Марксизмнің пайда болуы. К.Маркс пен Ф.Энгельстің тарихи көзқарастары.

Марксизмнің пайда болуының ьарихи алғы шарттары. Марксизмнің үш қайнар көзі. К.Марк пен Ф.Энгельстің революциялық демократизмнен гылыми коммунизмге өтудегі идеялық жолы. К.Маркстің "экономикалық-философиялық қолжазбалары" (1844ж). Халық бүхарасының тарихтағы ролі жене К.Маркс пен Ф.Энгельстің кішігегельдіктермен алшақгық. "Неміс идеологиясы".Үлы француз буржуазиялық революциясының (ХУІІІғ) марксизм негізін салушылармен зертгелуі. "Шынайы социалистер" мен вейтлингиандықгар критикасы. Ф.Энгельстің Англияның жұмысшы табының жағдайы туралы еңбектері. К.Маркс пен Ф.Энгельстің революциялық тарихилық және олармен пролетариаттың өлемдік-тарюси ролінің ашылуы. Коммунистік партияның манифесі. Марксизмдегі таптар арасындағы күрес және пролетариат диктатурасы. 1848-1849жж революцияның марксизмнің негізін салушыларының анапизі мен қорытуы. К.Маркс пен Ф.Эһгельстің XIX ғасырдың 50-60 жылдардаш буржуазиялық қоғамның дамуының жэне ұлтгық қозғалыстар мен соғыстардызерттеуі. К.Маркстің "Капитаны" үлы экономикалық және тарихи зерттеу еңбегі ретінде. К.Маркстің Баринс коммунасы туралы негізді шығармалары. Ф.Энгельс Германия тарихы жене жаца замавдағы әскери тарихты зерттеудегі еңбектері. К.Маркстің Ресей тарихына арналған зерттеу жүмыстарының мәні. Ф.Энгельстің Германиядағы коммунистік қозғалыс тарихына арналган еңбектері. Ф.Энгелъстің тарихи зерттеулердегі оппортунизм, субьективизмге, сектанттық және догаотизмге қарсы күресі.

XIX ғасырдағы консервативтік буржуазиялық тарихнама.

Буржуазияның революцияларға карсылығы. Кейінгі 1848 жылдан кейінгі буржуазияның дворяндық псн жақывдасуы. Бүл қүбылыстың тарихнамаға өсері. Кішігерман прусстік мемлекетік мектебі. Ранкенің шөкірттері — Г.Зибель, Г.Трейгке. Гоинцоллеридер мен Бисмаркгың монархиялық культі. Буржуазиялық тарихнамадағы капитализмнің имперализмге ету сатысы барысындагы реакцияшыл тенденциялардың күшеуі. XIX аягы — XX ғасырдың басывдағы герман тарихнамасындағы Расизм, шовинизм жоне пангерманизм. Прусс - Герман милитаризмнің және колониализмнің мрапатЛ-алуы. Тарихнамадағы Үлыгерман багыты. Г.Онкен. ХІХ-ХХ ғасырлардағы буржуазиялық тарихи ойдың теоретикалық дағдарысының дамуы. Неокантиандықгардың тарихи танымның негізін үзіге тырысуы. Тарихи оқиғалардагы қайталанбасты туралы В.Виңцельванд және Г.Риккерттія сын концепциялары.   Анализ   және   тарихтың   себепті   түсіндірудің субьективті "қүндылықгар жүйесіне" өту, интуиция және телеология. Неокантиандықгардың тарихты себепті түсіндірудсгі карсы пкірі және оның "тұсіну" субьективті мотивациямем алмастыруы (ВДильтей).

Тарихты ғылыми тұрғьщан танудан бас тарту империализм дәуірі кезеңіндегі буржуазиялық тарихи ойдың жалпы дағдарысының керінісі. М.Вебердің реакциялық әлеуметтік, тарихи және саяси көзкарастары. Консервативтік буржуазиялық франция тарихнамасы. 50-60 жылдар тарихнамасындағы болопартизм. Реакциялық тарихшылардың Париж коммунасы мси якобиншілдікті жеккөрушілігі. И.Пен, А.Сорель. Үшінші рсспубликаның реакциялық тарихнамасындагы Напалеон I культі (А.Вандаль, Э.Дрио).

Консервативтік британ тарихнамасы.

Англиядағы консервативтік және оцшпилибералды тарихшылар позициясының жақындасуы. Д.Клешп. Англия жоне Британ империализмінің сдлртқы саясаты апалогиясы. Д.Сили, Г.Раулисон. Ресей сыртқы саясатын фальсификациялау "Кембридж жаңа тарих". Англияда саяси кдйраткерлер биографиялары мен кагаз

шығару.

АКДІ тарихнамасындағы консервативтік багыттың кұінеюі. XIX ғасырдың аяғы-ХХ ғасырдың басындағысолтүстік жоне Оцтүстік тарихшылары концепцияларының жакындаса түсуі. Д.Мак-Мастср. АҚШ-ғы консервативтік герман тарихшыларының ықііалы. Америка буржуазиялық тарихнамасывдағы империалистік экспанцияны дәріптеу. (А.Мэхэн)

XIX ғасырдьщ екінші жартысы-ХХ ғасыр басындағы либсралды және радикалды-демократиялық буржуазиялық тарихнама.

1848 жылғы революцшщан кейінгі буржуазиялық либерализм. Буржуазияның либерал ақсүйектср мен жақындасуы. Жүмысшы қозғалысы алдындағы қорідыныш буржуазиялық либсрализмніц оңға бүрылу себебі ретііще. Позитивизм философиясы. О.Коит жене Г.Спенсердің эволюционизмілибералды тарихнаманың басты методологиялық негізі ретінде. 60-шы жылдары буржуазиялық либерализм және демократизм француз тарихнамасында. Тарихшы республикашылдардың-антибонопартизмі. Ж.Шаррас. 60-шы жылдардағы тарихшы-демократтары. (А.Бужар т.б.) 60-шы жылдардағы тарихшы-социшшстер. Ж.Авенсль. Умсрешю-республиканское направленис. Л.Токвиль жоис оныц буржуазиялық-дворявдық концснциясы. Үшішні Ресиублика кезіндегі либсралды тарихшылар. А.Олар. Тарихиамадагы үсақ буржуазиялық демократизм. А.Матьез. Француз рсволюциясыныц тарихшысы ретінде. Н.И.Караев, И.ВЛучицкий, М.М.Ковалсііский, А.Н.Савин,        Е.В.Пеарис-орыс        буржуазиялық       либералды

тарихшылары. Олардың Батыс Европаның жаңа тарихын зерттеуі. Либералды-буржуазиялық тарихнама (Англия) Г.Бокль. Экономикалық бағыт. АТойнби, Т.Роджерс, У.Кенниксель. XVIII-XIX ғ.ғ. ағылшын революциясының зерттелуі.

XIX      аяғымен-ХХ      ғасырдың      басывдагы      социалистік тарихнаманың жетістіктері мен өлсіз жақгары.

4 Қазіргі кездегі шстел тарихііамасы

ФРГ тарихнамасы

Кең колемде зерттелуі дағдарыстағы терең теориялық ойдың
сойксстігі кдзіргі буржуазиялық тарихнамада. Субьркгавизм,
рслятиішзм және пессимизм бірінші дүгиежүзілік согыс+ан кейін
гсрмаи буржуазиялық тарихнамада. О.Шпенглер, Ф.Мейнеке,
Э.Брандеибург. Либералды-буржуазиялық және социал-
демократиялық тарихнамасы веймар республикасы жылдарында.
Файт-Валентин. Г.Хальгартен империализмді талдауы. Соцйал-
шовинизмді және реформалау апологиясы социал-демократиялық
тарихиамада.                                    

ФРГ-да тарих гылымының даму жолдары. Соғыстан кейінгі
уақыттағы     батысгерман         буржуазиялық         тарихшылар

методологиясының     іске     аспауы.     "Өмір"     идеясы.     Кейбір тарихшылардың фашист рейхінің күлауына ғылыми түсінік беруден бас тартуы. Фашистік Германияның екінші дүниежүзілік соғыста жсңілуіне түсінік бермеу батыс герман буржуазиялық тарихнамада. Консерватизм (Г.Ротфельс) және либерализм (.Брахер, К.Эрдманн) батыс герман тарихшыларының концепциясында. Казіргі кездегі қогам      дамуының      жоддарын      көрсете      білу.      Идеалистік философияның     өсері     (Неокантианст,     неопозитивизм     және экзистенциализм).     ФРГ-ның     буржуазиялық    тарихнамасында (Г.Шидер). Реваншизм және "остформунг" ФРГ тарихнамасывда. ІІеофашистік     тенденция      тарихнамада.      "Үлттық-социоистік төнкерістің"   солшыл   қозғалысының   жұргізушісі   фашизм   деп талқылай   алмауы   Германиядағы   жалған   соғыс   жайлы   версия. Либералды   тарихшылардың   реваншизмге   карсы   оппозициясы. Г.Манн,   Ф.Фишер,   Гайс   еңбектеріне   герман   империализмнің клііагагганбауы.    Буржуазиялық    тарихнаманы    психо-анализдеу. Тарихтың иефрсйд психофизиологиялық интерпретациясын талдау.

Франция тарихнамасы

Гсрмаііияның жеңіліс табуы және жалпы күрестің күшеюінің оссрі 1918 жылдан кейінгі француз тарихнамасында. Француз имнсриализмнің      сыртқы      саясатының      апологиясы      саяси

қызметкерлер мемуарларывда және тарихи еңбектерінде. Олар П.Ренувена, ЖДюрозелля, Н.Крузе еңбектерінде. Экономикалық, географиялық, елеуметтік жоне психологиялық факторлардың сыртқы саясатын зерттеуде. Мюнхсн мемуарларында тарихты жікгеу. Екінші дүниежүзілік соғыстыд мәселесін ашып көрсету және қарсыласуы, Францияның мюнхен саясатында жоне тарихнамасында, мемуарларда. Консервативті және клирехалды тевденцияны Франция тарихы окуда. Р.Мунье. Либералды жәпе буржуазиялық-демократтардың ықпалы А.Оллора және А.Матьеза. Солшыл либералды экономикалық - географиялық бағыт тарихнамада (Л.Февр және Ф.Бродель). Социалистік ориентациядага тарихшы Ж.Лефевр. Тарихшы социалистер А.3эваэс, М.Домманже, Социал шовинизм апологиясы оңшыл социалистік тарихнамада. Социалистік бағытта экономикалық тарихты оку (э.Лябрусс). Жаңа математикалық методты тарихи болмысты оюып жүйелеуде қолдану.

Буржуазиялық-либералды ғүрыипен үлы француз буржуазиялық тонкерісті оку жж антикомунизмнің ықпалы. Ж.Годмо. "Атлантикалық тонкеріс" коицепциясы. Маркстік франнуз тарихнамасы М.Камен, М.Тореза, Ж.Дюкло ецбсктсріпіц маңыздылығы және ФКП баскд да қызметксрлері. А.Собуль, К.Виллар, А.Корню, Э.Терсен еңбектері және ьасқа француз марксистік таришылар.

Англия тарихяамасы

Консервативтік бағыт агалшын буржуазиялық тарихиамада кдзіргі кезевде. Британ империализмнің сыртқы саясатын ақтау, консервативті және либералды тарихшылар еңбектеріііде. Д.Гуя, Г.Темперлей, Ч.Уэбстер, А.Тэйлор. У.Черчилл кітабының ыкдалы. Жартылай мюнхен саясатын талкзылау ағылшын буржуазиялық тарихнамада.Империалистік державалардың сыртқы саясатьш талқылау В.Готлиб еңбегінде. Антиреволюциялық теиденцияныц экономикалық және елеуметтік тарихта орын алуы. Д.Клэпэм, Г.Гревор-ропер, Л.Стоун. XVIII ғ. Ағылшын революциясыныц буржуазиялық сипатта болуы. Д.Тревельян либерал-буржуазиялык. бағытгаң өкілі. Британ отарлаушы империяның дағдарысы жоне күлауы ағылшын буржуазиялық тарихшылар концепциясында. А.Тойнби көзкзрасы. Лейбористік тарихшылар. Д.Коул. Ашлшыл марксистік тарихшылар Р.Датг, А.Мортон, П.Арнот, Э.Ротштсйн, М.Добба еңбектері.

АҚШ тарихнамасы

Капитализмнің алғашкьі дағдарысы жоне бірінші дүниежүзілік соғыстыц нотижесі АҚШ тарихнамасында. Тарихи ецбектердс іиікі

 

 

әлеуметтік   кақгығыстардыңкөрінуі.   АКДІ-тың   күреске   кдтысуы
жоне  бірінші дүниежүзілік соғыстың нөтижесі согастан кейінгі
бейбіт келісімдерде.Вильсонизмді мадақгау (Р.Бэйхэр, Ч.Сеймур).
Герман империализмнің пайда болуына АҚШ-тың көмегі жэне
герман      фил      (ревизионист)бағыты      тарихнамада      (С.Кей).
Изоляционизмніңтарихнамаға    ықпалы.    АҚШ    тарихнамасында
американ  сыртқы саясатының тарихын идеализациялау.  Монро
доктринасының   агрессивті   мазмұнын   мойыңдамаған   америкаи
тарихшылары (Д.Перкинс) және экспанционистік Хэя доктринасы
(А.Грисоулт). Радикалды социалистік талқылау АҚШ-тың сыртқы
саясатын (С.Ниринг, Д.Фримэн, Д.Сатсилл), американ қоғамыньщ
ішкі  дамуын   солшыл  либералдардың   сынауы.   (Л.Фаррингтон)
жүмысшы    қозғалысында    экономизмді    идеализациялау    және
реформизм жалғасы (висконсин мектебінің дөстүрі). Либералды
экономикалық багыт Бирд. АҚШ-тың екінші дүниежузілік согаста
қатысуы   жоне  сыртқы  саясаты  бойынша  мөселелер  американ
тарихнамасывда. Екінші дуниежүзілік соғыстың корытындысының
АҚШ    тарихнамасына    ықпалы.    "Консервативті    либерализм"
псгіздеу жоие АҚШ-тың соғыстан кейінгі орекеті. Үлкен бизнес
апологиясы   (а.Невинс)   жоне   АҚШ   дамуының   концепциясын
насихаттады. Антикоммунизмнің өсуі буржуазиялық тарихнамада.
АҚШ      тарихының      идеализациясы      (жаңа      либералдармен
А.Шлезингер).  Тарихнамада реакциялық теңценцияның күшеюі.
Тәулсіздік    үшін    соғысты    жокқа    шығару    азаматтық    согыс
жылдарында.   Қүлиелену  идеализациясы   "Атлантикалық  қауым"
концспциясы   (Р.Палмер).   Ф.Рузвелытің   сыртқы   саяси   курсы
скіиші    дүниежүзілік    соғыс    кдрсаңында    (К.Хэлл,    С.Уэллес,
У.Лангер,   С.Глисон,  Г.Ффэйс,  С.Бэмис).  Суық соғыс  СССР-ге
қарсы американ тарихнамасында. Ревизионистік бағыт (Ч.Тансилл,
Т.Бэйли).   Американдық   "советология".   АҚШ   тарихнамасында
совет-американ  кдтынастар      моселелері.   Американ

тарихшьшарының еңбектері АҚШ-тың антисоветгік интервенциядағы рөлі туралы (Д.Кейнан, Ф.Шуман т.б.). "Күш позициясы" саясатының күлауы және "өсу стадиясының" коицепциясының пайда болуы және конвергенция (О.Гостоу). "Модернизация" концепциясы. Орыс-американ және совет-американ кдрым-қатынасын тарихта көрсетудс прогрессивті тсіідснция (У.Вильямс, Д.Флеминг). Әлеуметтік-экономикалық тарихты зерттеудсгі жаңа концепция. Ақш-тагы негрлер тарихнамасы (У.Дюбуа).

 

5. Қазақстан тарихнамасы

Ежелден XVIII ғ. дейінгі тарихнама және деректану.

"Қазақстан    Республикасы    тарихыныц    тарихнамасы"    курсының мақсаты мен мені. Тарихнама - тарихи  ғылымның тарихы. "Қазақстан Республикасы тарихының тарихнамасы" курсының кезендері. Қ.Жалайри өмірі мен қайраткерлігінің негізгі кезеңдері. XIV- XVI ғ.ғ. қазақтар тарихы туралы. "Жылнамалар жинағы" - "Жамиғат тауарих" тарихыныц ашылуы. М.Х. Дулати өмірбаянының негізгі кезевдері. Қазақ даласы туралы "Тарихи Рашиди".    XVIII    30    жылдарына    дейін    жазылған    одебиет.    Орыс жылнамаларындағы қазақтың арғы тегі туралы апғашқы моліметтер. Рсейге кіші жүз қазақтарын қосу туралы М.Тевкелевтің миссиясы. Тевкелевтін қазақтардың үлттық саяси, экономикалық өмірлері, материалдық мөдениеті, өдет-ғурпы   мен   руларға   белінуі   туралы   күнделік   жазбалары.   И.К. Кирилловтың "06 удержание в русском подданстве киргаз  способных управления",' "Изъяснения о киргиз-кайсацких и каракалпакских ордах" атты проектілері, қазақтар туралы В.Н.Татишев. I Академиялық энциклопедияныц қазақ   даласын   зерттеудегі   қайраткерлігі.   Қазақтар   туралы   Г.Миллер еңбектері. Қазақхалқы туралы П.И. Рычков еңбектері.

Болім II. XVIII ғасырдыц скінші жартысы - XX гасырдмң басындағы дерсктану жане тарихиама. Қазақ даласыидағы II Лкадемиялық экспедицияныцтарихи-этнографиялық қайратксрлігі.П.С. Паллас, И.11.Фалі>к еңбектері. А.И.Левшин — "қазақ халқыныц Геродоты", И.Г.Лндрсен, Г.И.Спасский, Н.Я.Бичурин, С.Б.Броневский сцбектсрі.

Ш.Уалихановтың емірінің негізгі кезецдері. Ш.Уалиханоитын Ыстықкол, ЖетІсу, Тарбагатай, Орталық Қазақстан аймақтарын аралағап экспедициясы. Ш.Уалихановтың деректану түрғысмидагы қайратксрлігі "Қырғыз топтары", "Қырғыздардағы шамандық қалдықтар", "Сот рсформасы турапы жазбалар", "Үлкен қырғыз-кайсақ ордасының аңызы жоне салт-дөстүрі", "Ш.Уалиханов аудармалары", "Тарихи Рашиди" және "Жамиат тауарих", "Дала мүсылманджығы туралы", "Тоңірі", "Қырғыз баспаналары туралы" жоне т.б. казақ халқының материалдық жоне рухани модениеті туралы Ш.Уапиханов жазбалары. ОГҚ ашулары жоне оиыц Қазақстаидагы болімдері. ОГҚОрынбор бөлімінің шыгармашылығы. В.Даулбаев, Ы.Алтынсарин, Т.Сейдолин, Жанторин, А.Н.Добролюбов, А.Е.Алекторов жүмыстары. ОГҚБатыс - Сібір белімінің шығармашылығы. М.Шевцов, Г.Е.Катанаев, П.Е.Маковецкий еңбектері. РГО Батыс-Сібір белімінің Семейлік бөлімшесі. Семейлік облыстық статистикалық комитет РГО

Түркістандьтқ болімі.

Болім III. Қазақ тоцксрісінсп ксйіигі жоме тәуслсіздік жагдайыидағы Қазақспііі дсрсктаііуы жоие тарихнампсы. Қазам тецкерісінен кейінгі (20-50-ші жылдар) Қазақстандағы тарихи п.ілым орнығуының кейбір аспектілері. Қазақстанда тарихи-нартиялық негіздегі ғылыми зерттеу мекемелерінің 'қалыптасуы Қазақша Испарт, Исмол, Истпроф.   Қазақстанныц   азаматтык   тарихын   зерттеу   шығармашылыгы

 

ОКИСАР - одақгас республикаларды тексерудегі айрықша комитет. 1932 жылы КСРО-ға қазак базасының пайда болуы. Қырғыз өлкесін зерттеудегі қоғам қайраткерлігі. Қазақстан тарих ғылымының деректану базасының пяйда болуы. Архивтік қүрылыс. Тарихшы кадрлерді дайындау.

С.Асфендияров емірбаянының негізгі кезеңдері. С.Асфендияровтың 'История Казахстана с древнейших времен" атты кітабыньщ жалпы сипатгамасы. Қазақстанньщ төуелсіз кезеңінен патшалық отарлауға дейінгі ссзең жонінде. С.Асфендияров қазақтардың этногенезі туралы. Әлеуметтік сайси тобы туралы. Қазақтардағы феодализм ерекшеліктері. Кошпелі түрік хллықтары этногенезінің кезеңдері. Жонғария, орта Азия, Қытай, Ресей елдсрімен қазақ хандарының қарым-қатынастары туралы. С.Асфендияров 1'ессй имітериализмінің отары ретіндегі қазақ даласы туралы. Қазақтардың "есейгше қосылу процессі туралы. Х\/Ш-ХІХ ғ.ғ. қазақ даласындағы үқлт-азаттық қозғалыс туралы.

Е.А.Кекмаханов өмірінің негізгі этаптары. Е.Б.Бекмаханов кітабы "XIX гаеырдың 20-40 жылдардағы Қазақстан". ХІХғ. Кезеңіндегі қазақтардың Орта Азия халықтарымен қарым-қатынасы, орыс-қазақ қатынастары, йлеуметтік қатынастар, шаруашылық топтар. К.Қасымовтын үлт-азаттық соғысының себептері. Е.Б.Бекмаханов ХІХ-ХХ ғасырдың басында қазақ чопмындағы олеуметтік қатынастар туралы. Е.Б.Бекмаханов "ХІХғ. Екінші жарі ысыидагы қазақтардың' елеуметтік қүрылымы меселелеріне орай", "ХІХг.ІІ жартысына таман Қазақстандағы бай шаруашылығы жөпе оның ирскшеліктері", Ресейдегі капитализмнің пайда болуы, және осы маселелермси байланысты сауал тоңірегінде.

ІІсчкиианыц "наименьшего зло" концепциясы. "Қазақ ССР тарихи очирктері" еңбегі. М.П.Вяткин қазақ халқының Ресейге косылуының іісіатинті нотижелері туралы. Қазақтың өлеуметтік-экономикалық жоне і гіяси тарихыіімц моселслеріи жүйелеуге алғашқы талпыныс - "История Кпзахской ССР с древнейших времен до наших дней".

М.П.Вяткин, Е.Б.Бекмаханов, Шахматов, Шойнбаев еңбектеріндегі 40-һіьі жылдардағы Қазакстанның Ресейге қосылу тарихындағы үлт-азатгық қкзгалыс мөселелерінің жарық коруі. Г.Н.Апполованын концепциясы. Тарихшы-үлтшылдардыц идеялық "таратуы". 1950ж. 26 желтоқсанда ■'I Ірапдіідм" жарық коргеи "За марксистко-ленинское освещение вопросов истории Казахстаиао атты Т.Ж.Шойнбаева, Г.Айдарова, А.Ф.Якуниннің миқаласы. Н.Б.Бекмахановтың "Қазақстанның ресейге косылуы" атты моиографиясы мен "Қазақстандағы феодалды-монархиялық қозғалыс" атты мақаласындағы мөселелерге кезқарас эволюциясы.

С.З.Зиманов, Е.Е.Толыбеков және тағы басқалардың еңбектеріндеіі аймақгық олеуметгік-саяси, экономикалық өмірі туралы моселелердің котсрілуі. ХІХг. аягы - ХХғ. басындағы Қазақстандағы олеуметтік-ікомомикалық қаті.інастар тарихы туралы П.Галузо еңбектері.

Қазақстан тарихы деректану базасының кеңеюі. Архив материапдары -Қамқстан тарихының дерек кездері. Статистикалық деректер. Түрлі статистикалық    жинақтардың    жариялануы.    Кенес    үкіметінің    ориауы

индустриялизация,  социалистік  сайыс  дамуы,   1917ж.  Төңкеріс  туралы қүжаттар жинағының жариялануы.

Қазақстан тарихы ғылымындағы индустриялы даму мен индустриялды мамандар дайындау меселелерінің қаралуы. Проблемаларды шсшу маңыздылығы. Қазақстан тарихы мөселелерді окыту жайлы. Үлттық индустриялдық кадрлердің қалыптасып индустриялдық даму моселслері бойынша идеялық күрес. С.Садуақасов концсициясы. Т.Рысқулон, Т.М.Алампиев, Т.Жүмабаев, Ш.Шафиро, М.С.Саматов, А.Т.Лучкоі.а еңбектеріндегі моселелерді оқыту жайы.

Тарихнама проблемасының екінші кезеці (ЗО-50-ші к.ж.) П.М.Алампиев, Нейдштад, Г.Гуменов, Қияқбаев, Бойшин және т.б. жаппы сипаттағы еңбектеріндегі индустриялизация жене жүмысшы тшітыц қалыптасу тарихы проблемасының деректік базасының дамуы.

Тарихнаманың үшінші кезеңі (60-80-ші ж.ж.) А.Н.Нүсіпбеков, М.Х.Асылбеков, Н.Г.Пон, С.Б.Нүрмүхамедов еңбектеріндегі децгейдін котерілуі, гылыми-техникалық прогресс, индустриялдық кадрлардын өлеуметтік' белсенділігі өсуі - меселелерініц оқытылуы. Проблсмалардыц теориялық күйіне ғылыми пікірталас. Проблемалардың деректік базасынын кеңеюі. Авторитарлық кадрлары мен индустриялы даму тарихы туралы еңбектерге жалпы сипаттама. Қазақстанның индустриялдық кадрлары мсн индустриялы даму мөсслесін қараудағы үнсіздік.

Төуелсіз Қазақстанның проблемаларын зерттеу озектілігі. Республиканың индустриялды-экономикалық потенциялы. Үлтгық-экономикалық саяси омірдегі индуетриялдық кадрлердің ролі. Жүмысшы қозғалысыныіі қайта орлеуі. Қарашығаиақ, Жаңа озен қалаларыидагы оқиғалар. Қарағанды шахтерлерініц көтеріліс қимылдары. Қазақстан тоуелсіз мемлекет ретіндегі жағдайда, жаңа тарихи ойлау түрғысында индустриялды кадрлар мен индустриялды процестер тарихына коицептуалдық кайіа көтерудің алғашқы тожірибесі. Үлттық индустриялдык. кадрлар ироблемасі.і. Қазақ индус триялды кадрлар пролблемасы. Қазак. иидустриялды кадрлер тарихын оқу мацыздылығы, гылыми іюнизм озектілігі. Асылбскоп М.Х. Галисп А.Б., Козиііа И.П., Асылбскопн Ж.М., Ушідыкона И.('. ецбсктерімдім і проблемалардыц жарық коруі.

 

Реферат тақырыптарыныц тізімі:

1.   Ү-ХІ ғғ. Ресейдегі тарихи білімнің жинақталуы.

2. Закавказье мен Орта Азиядағы алғашқы тарихи шығармалар (Месрон
Малитец, Мовсес Хоренаци, аль-Бируни және т.б.)

3. Орыс жылнамалары тарихи шығармалар ретінде.

4. ХІ-ХУ ғғ. Закавказье, Орта Азия жене Прибалтикадағы тарихи білім.

5.   ХІУ-ХУ гғ. жалпыорыстық жылнаманың қайта түлеуі.

6.   ХУ-ХУІғг. Орыс книжниктерінің тарихи идеялары.

7.   ХУІғ. Орыс тарихи биографиясы.

8.   ХУ-ХУІғғ. Закавказье мен Орта Азия туралы тарихи еңбектер (ңлықбек,
"Түрт Ңлыс тарихы", Бабур және т.б.)

9. Маккиавели ілімінің тарихи білімі.

Ю.Эразм Роттердамскийдің христиандық гуманизмі және ағартушылығы.

11. Д.Юманың тарихи көзқарастары.

12.Э.Гиббоішыц тарихи концепциясы.

ІЗ.Шотландықтарихи мектеп.

Н.А.Смиттің тарихи кезқарастары.

15.И.Г.Фихтеніңтарихи концепциясы.

] б.Ф.В.Шеллингтің тарихи к-онцепциясы.

17.Г.Ф.Геғелдің тарихи концспциясы.

1 В.Л.Ранкенің тарихи концепциясы.

19.Ф.К.Савиньидің тарихи концепциясы.

2О.Гсйдельбергтік мектеп. 21.А. де Токвилдің тарихи козқарастары. 22.И.Тэннің тарихи кезқарастары. 23.А.Олардың тарихи көзқарастары. 24.Ш.Сеньобостың тарихи козқарастары. 25.Р.Ю.Виппердің тарихи көзқарастары. 26.П.И.Кареевтің тарихи көзқарастары. 27.Д.Бурстин копцепциясындагы неоконсерватизм. 28.Дж.Лсмиш радикализмі. 29."Линалоі)" тарихи мектебі. ЗО.О.І.Ннснглердің локалды модениет теориясы. 31 .АҚШ тарихнамасындағы неоконсервативтік бағыт. 32.АҚШ-тағы прогресистік бағыт.

ЗЗ.Француз ағартушыларындағы герман-роман меселелері. 34.Т.Макколейдін тарихи козқарастары.

35.М.Х.Дулатидың "Тарихи Рашиди" еңбегі тарихи дерск ретінде. Зб.КГ.Жалайри ецбектеріндегі қазақ тарихы. 37.Орыс жылиамаларындағы қазақтар туралы моліметтер. З8.()рыс :жсмедицияларыш.ің қазақ даласын зерттеудегі кызметі. 39.М.'Гевкелев жазбаларындағы қазақтар тарихы. 40.И.К.Кириллов қазақтар туралы. 41.Қазақтар тарихы жоніндегі В.Н.Татищев енбектері.

42.Қазақтар тарихы жоніндегі Г. Миллер еңбектері.

43.А.И.Левшин "қазақдаласытарихыньщГеродоты".

44.0рыс зерттеушілерінің еңбектеріндегі қазақтар тарихы.

45.Ш.Ш.Уалиханов - тарихшы.

46.0рыс ғылыми мекемелерінің Қазақстанды зерттеуі.

47.С.Асфендияровтыц тарихи көзқарастары.

48.Е.Б.Бекмахановтыц тарихи көзқарастары.

49.М.П.Вяткиннің тарихи кезкарастары.

50.Г.Н.Лпполоваиың тарихи ецбектері.

51.1920-30-шы   жылдардағы   үлт   зиялыларының   ецбсктеріндегі   тарихи

көзқарастар. 52.Қазақстанның    қоғамдық-саяси    дамуы    заңгер,экономист    ғалымдар

еңбектерінде.

53 .XX г. 50-ші жылдарындағы тарихи дискуссиялар. 54.Қазақстанның индустриялық даму тарихьшың тарихнамасы. 55.Қазақстанныңлграрлық даму тарихының тарихнамасы. 56.Қазақстанның мөдени даму тарихынын. тарихнамасы. 57.Тоуелсіз Қазақстаидагы тарих гылымының даму жайы. 58.Тарихи "ақтавдақтар" моселесі, монІ.

 

Үсынылатын әдебиеттер тізімі

1-тарауга Оқулықтар мен оку қүралдары:

История древнего мира / Под.ред. Ю.С.Крушкол. - М, 1985. 4.1. История древнего мира / Под.ред. И.М.Дьяконова, В.Д.Нероновой,

И.С.Свенцицкой. - М., 1985. Т.1-3.

История Древней Греции / Под.ред. В.И.Кузищина. -М., 1986. История Древнего Мира / Под.ред. В.И.Кузищина.-М., 1982. Историография античной истории / Под.ред. В.И.Кузищина-М., 1980. Источниковедение Древней Греции (эпоха эллинизма)/ Под.ред.

В.И.Кузищина.-М, 1982.

Хрестоматиялар мен практикумдар:

Практикум по истории древнего мира / Под.ред. И.С.Свенцицкой.-М., 1981.

Вып.1-2. Хрестоматия по истории Древней Греции / Под.ред. Д.П.Каллистова.-М.,

1964.

Хрестоматия по истории Древнего Рима / Под.ред. С.Л.Утченко-М., 1962. Хрестоматия по истории Древнего Рима / Под.ред. В.И.Кузищина-М., 1987.

Антика тарихы

Жшты жумыстар

Власть, человек, общество в античном мире. —М., 1997.

Лосев А.Ф. Мифология греков и римлян. -М., 1996.

Торговец и торговля в античном мире. - М, 1997.

Человек и общество в античном мире. - М.,1998.

Ежелгі Греция

Андреев Ю.В. Раннегреческий полис. - Л.,1976.

Античиая Греция. -М., 1983. Т.1-2.

Бснггсон Г. Правители эпохи эллинизма. /Пер. с англ. ■

Берве Г. Тираны Греции /пер. с нем. - Ростов-на-Дону., 1997.

Блатовская Т.В. Греческое общество второго тысячелетия до н.э. и его

кулі,тура.-М.,1976.

Глускина Л.М. Проблемы социально-экономической   истории Афин IV в. до

и.э.-Л., 1975.

Доватур А.И. Рабство в Аттике в VI-V вв. до н.э-Л.,1980.

Дрешіяя Грсция / Под.ред. В.В.Струве, Д.П.Каллистова.-М., 1956.

'іслі.ип К.К. Борьба политичсских фуппировок в Аттике в VI в. до н.э.-М.,

1964. 'кльип К.К. Исследование по истории земельных отиошений в

■шіинистическом Іігипте.-М., 1960.

Коімсленко Г.А. Грсческий полис на эллинистичсском Востоке. - М.,1979.

Левек Пьер. Эллинистический мир / Пер. с фраіщ. - М., 1989.

Ленцман Я.А. Рабство в Микенской и Гомсрской Греции.- М., 1963.

Лурье С.Я. ІІзык и культура Микенской Греции. - М., 1957.

Маринович Л.П. Греческое наемничество IV в. до н.э. и кризис полиса.   М.,

1975.

Рабство на периферии античного мира /под.ред. Д.П.Каллистова.-Л., 1968. Ранович А.Б. Эллинизм и его историческая роль.- М.- Л., 1950. Соболевский С.И. Аристофан и его время. М, 1957. Фролов Э.Д. Рождение греческого полиса. Л., 1988. Эллинизм: экономика, политика, культура. -М., 1990. Эллинизм: Восток и Запад.-М., 1992.

ЕжелгіРим

Бокщанин А.Г. Источниковедение Древнего Рима. - М.₍ 1981. Егоров А.Б. Рим на грани эпох. Проблема рождсния и формирования

принципата. -Л., 1985.

Ковелев С.И. Основные вопросы происхождения христианства. -М., 1964. Кузиіцин В.И. Античное классическое рабстно как экономическая систсма.

М., 1990. Кузищии В.И. Гсиезис рабошіадельческих лати/// в Италии (11 и. до п.і.    I м.

н.э.).-М., 1976.

Культура Древнего Рима / Отв. Ред. Е.С.Голубцова. -М, 1985. Т. 1 -2. Немировский А.И. Рождение Клио: У истоков исторической мысли.

Воронеж, 1986. Тронский И.М. История античной литературы.-Л., 1957.

2- тарауга Вайнштейн О.Л. Западноевропейская средневековая историография.-М-Л.

1940. Вайнштейн О.Л. Историофафия срсдних пскон в связи с разиитием

исторической    мыслей от иачала средних веков до    наших днсй,-

М..Л..1940.

Вайнштейн О.Л. История советской медиевистики. 1917-1966 гг.-Л.,1968. Вернадский. Критико-историческое исследование от итальянской гюлитико-

экономической литературы до начала XIX в.-М., 1849. Виноградов П.Г. Лекции по истории средиих веков-М., 1900. ГутноваЕ.В. Историография средних веков. Сер.ХІХ в.-1917 г.-Л.,1974. Гуревич А.Я. Исторический синтез и школа "Анналов" - М., 1993. Косминский Е.А. Историография средних веков.- М.,1963. Мелик-Гайказова ГІ.Н. Фраицузские хронисты XIV в. как историки свосго

врсмсни.- М.,1970.

3-4 - тарауларга Американская историография внешней политики США 1945-1971 г.г.-

М.,1972. Амсриканская историофафия внутриполитических проблем США

послевоенный период.- М.,1974. Афанасьев Ю.Н. Ведущее направление французской историографии

// Современная зарубежная...С.136-159. Барг М.А. Вопросы метода в современной буржуазной историографии

// Вопросы истории. 1972.Ы9. Бессмертный Ю.Л. "Аиналы": переломный этап ? //Одиссей. Человек...С7-

24. Болховитинов Н.Н., Софин В.В. Об основных тенденциях в развитии

историографии США / Современная зарубежная немарксистская

историография ...С.78-101. Вайнштейн О.Л. Очерки р&эвития буржуазной философии и мстодологии

истории в ХІХ-ХХ ВВ.-Л..1979. Виноградов К.Б. Буржуазная историофафия первой мировой войны.-

М.,1962. Вжозек В. Историофафия как ифа метафор: судьбы «новой исторической

науки» // Одиссей, 2001. С.60-74. Вороицов Г.А. 1 Іоиейшис направления в буржуазной историофафии ФРГ //

ВИ. 1974. №9. С.64-86. Грабски А.Ф. Фернан Бродель: вопросы методологии истории//ННИ. 1990.

№5.

Далин В.М. Историки Франции ХІХ-ХХ вв.-М.,1981. Данилов А.И. Проблема континуитета в историофафии ФРГ // ВИ.1981. №3.

С.67-81. Дендрикова Л.А. Французская историофафия революций 1848-1849 гт. во

Фршщии /1848-1868/.- М., 1969. Драикин Я.С. Проблемы и легенды в историофафии германской революции

1918-1919 г.г.-М., 1990. Жилии П.А. Критика основных концепций буржуазной историофафии

второй мировой войны. М., 1983. Искондеров А.А. Основные черты и этапы кризиса буржуазной

исторической науки// НИИ. 1980. №5. Кан С.Б. Немецкая историофафия революции 1948-1849 гг. в Германии.- М.,

1962.

Кол Г.Дж. История рабочего движения в Англии 1789-1925 г.г.- Л.,1927. Коллингвуд Р.Дж. Идея истории. Автобиофафия.- М., 1980. Лс Гофф Ж. Существовала ли франЦузская историческая школа?/ФЕ.1969.-

М., 1970. Соврсменная зарубежная немарксистская историофафия: критический

анализ.- М., 1989.

Мариштон В.Л. Основныс течения американской мысли.-М.,1963. Т.1-3. Рашковский К.Б. Востоконедная проблематика в культурно-исторической