ХИМЕРЛІ ЖАНУАРЛАР

Химера – бұл клеткалар құрамында бір зиготада көп жасушалары болатын жануар.

Химерлерді алу үшін екі және оданда көп имплантациялау алдындағы ұрпақтар жасушаларын комбинациялау. Тәжірибелерді былай жүргізеді, бұнда партнерлердің генетикалық жынысы алдын ала анықталмайды, бұл жыныс хромосомалары мозаиктарының пайда болуына әкеледі /ХХ+ХХ,ХХ+ХУ/. Генетикалық мозаиктардың арасында фенотиптік еркектері көп болады себебі гонадтар зачаткасында 30% ХУ хромосоманың наборы болуы, осылардан тессикульді дамуын қамтамассыз етеді. Химерлер гонаттары диференциясы тестикуль джаму мүмкіншілігі мынадай жағдайда болады жасушалардағы ХХ, не ХУ набор хромосомалар бір-бірімен араласқанда ғана. Егерде химерлер ұрпағы гонаттар зачаткаларында ХУ,ХХ есебінде териториясы көбірек сақталған болса, ХХ клеткалы орын, осы аудандағы кистогеннез аналық жыныс безіне сәйкес жүреді де гермофтедиттер  пайда болуына мүмкіндік туады.

Кейде мынадай жағдайлар да кездеседі: гонатардың комбинациясынан тышқандардың оң жағында аналық, сол жағында аталық жыныс бездері дамыған. Осыған қарап гонадтар закладкасы дифференциясы сандық жағынан ХХ және ХУ  соматикалық жасушаларына әр бір жасушалар клондарының қаншалық ауданды алып жатқандығына да, не бұл клондық жасушалардың бірегей аралсуына да байланысты.

Бұл туралы химерлі жануарлар алудың амалдарын жасаған Mc Zazen A. және Ze Danatin N., 1984 еңбектерінде кеңінен келтірілген.

Химерлерді жасау тәсілдері.

Химерлерді жасау үшін екі тәсілді қолданады: агрегациялық – оның негізі екі моруланы, не бластуцистаны бір ұрпақ қылып біріктіру және инекциялық оның негізі бластоциста қуысына басқа эмбриондарды бластомерлерін енгізуге арналған.

Агрегациялық тәсіл

Бұл тәсілді іске асыру үшін әр түрлі генотиптегі эмбриондарды 8-12 бластомерлік стадиясында пайдаланады. Егер эмбриондарды өте ерте стадияларында төменгі адъгезиялық себебіне қолданса /бір функционерлік кешенге механикалық бірігуінен/ сол сияқты ұрпақтарды кеш стадияларында, in vitro жағдайында жатырға имплантациялау алдында өсіруге уақыт үнемдеу үшін қолданса, онда оң нәтижелер аз болады.

Эмбриондарды құрастырғаннан кейін оларды 1 мл /рН 7,4 37^оС температурасында, осмолярлығы 285-290 миллиосмомоль/ М16  ВСА шаяды да пластик ыдыста майдың астында қалдырады. Содан соң мөлдір қабықты механикалық жолмен ферментатифтік әдіспен кетіреді. Пронозаны ферментативтік жолмен мөлдір қабығын сыдыруға қолданады /6.1 кесте/.

Мөлдір қабығын алған екі эмбрионды оларды өсіретіні М16 ВСА ортада ұстайды және 37^оС температурада атмоферада 5% СО май астында инкубациялайды. Күні бойы екі эмбрионды /2-3 рет/ бір – біріне пипеткамен жақындатады, адгезия құбылысы жүруі үшін. Икубация ұзақтығы 24-48 сағат бойына жалғасады, агрегациялық процесс аяқталғанша күтеді, яғни бластоциста пайда болуы керек. Содан кейін химерлі эмбриондарды реципиен аналықтарға көшеттейді. Агрегацтиялық химерлі эмбриондарды екі эмбриондарды қосумен ғана емес, тіпті 3-4 эмбриондар адгезиясын жүргізуге болады. Бұдан химерлі эмбриондар массасы эмбрионалдық ретеушілік тетігіне байланысты қалыптыдан үлкен болмайды.