ЭЛЕКТР ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Категориясы: Тарих
Көптеген ғасырлар бойы адамдар электр қуатының бар екенін білмеді. Ал найзағай түсініксіз құдайлық күштердің көрінісі ретінде қабылданды. Электр және магнит өрістерімен қоршалған адамдар оларды толығымен елемеуге қалай қол жеткізді? Бұл тегін электр энергиясы табиғатта өте сирек кездесетіндіктен болды. Дегенмен, материяның серпімділік күші, үйкеліс күші, тіпті бұлшықеттеріміздің күші сияқты таныс қасиеттері электромагниттік күштердің көрінісі болып табылады.
Ежелгі гректер кәріптастың бір бөлігін жүнмен ысқыласаңыз, оның жеңіл заттарды тартатын қасиеті болатынын байқаған. Грек тілінде кәріптас электрон деп аталады, сондықтан осы күйге келтірілген заттар электрленген деп атала бастады. Гректер бұл құбылыстың неліктен пайда болғанын түсіндіре алмады.
Электр тогының табиғатын түсінуге алғашқы қадамдар XVIII ғасырдың ортасында француз физигі Кулон электр зарядтарының өзара әрекеттесу заңын ашқан кезде жасалды. Электр заряды электрлік зарядталған бөлшектердің артық немесе жетіспеуі кезінде пайда болады. Теріс зарядталған кез келген дене, мысалы, жаңбыр бұлты, тарақ, шыны таяқша, протондардың жетіспеушілігін сезінеді, өйткені онда электрондар басым. Керісінше, оң зарядталған денелерде протондардың артық мөлшері болады. Протондар мен электрондардың жалпы саны бірдей болса, денеде электр заряды болмайды.
Еркін электр зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы электр тогы деп аталады. Өткізгіш металдарда мұндай бос заряд тасымалдаушылар электролит ерітінділерінде электрондар болып табылады, олар иондар (электролит - электр тогын өткізе алатын сұйықтық).
XVIII ғасырдың аяғында итальян физигі Алессандро Вольта бірінші ток көзін жасап, физиктерге электр тогымен тәжірибе жүргізуге мүмкіндік берді.
Тағы оқыңыз: Электр қуатын кім ашты?
Жарияланған-2024-05-06 16:49:50 Қаралды-1077
САРЫАРҚА ҚАТПАРЛЫ АЙМАҒЫ

Сарыарқа қатпарлы аймағы - Азиядағы дербес ірі геологиялық құрылымдардың бірі.
ҚҰРАЛАЙ СҰЛУ БЕЛГІСІ

Қазақ поэзиясының жұлдызы Иса Байзақовтың «Құралай сұлу» атты поэмасы бар. Бұл поэмада Құралай сұлудың қайғылы да қасіретті тағдыры суреттеледі.
АТЫ КӨСЕМ АТЫМЕН АТАЛҒАН АҒАШ

Қылқан жапырақтылардың ішінде бұл ағаштың қалың өскен орманы 1769 ж. Тынық мұхит жағалауынан табылған секвоя ағашы. Сүрегі қызыл болғандықтан екінші аты - қызыл ағаш, бұл атау осы күнге дейін аталып келеді. «Секвоя» деп Солтүстік Америкадағы үнді тайпалар
АРПА - ДӘРІЛІК ӨСІМДІК

Арпа – биіктігі жарты метрге жететін, көпшілікке белгілі, бір жылдық, шөп тектес дақыл.
LEGO-НЫ КІМ ОЙЛАП ТАПТЫ?

Балаларға арналған ең танымал құрылыс жиынтығының әкесі даниялық ағаш ұстасы Оле Кирк Кристиансен...
ШЫҢҒЫС ХАННЫҢ ҰЛЫ ИМПЕРИЯСЫ

Шыңғыс хан империясы - XII-XIII ғасырларда Орталық Азиядағы көшпелілер тайпасынан шыққан ұлы қолбасшы Шыңғыс хан (Темучин, 1162-1227 жж.) мен оның ұрпақтары құрған мемлекеттердің ортақ атауы.