ҚАРШЫҒА
Категориясы: Жануарлар
Қазақ аңшыларының бүркіттен кейін колға ең көп ұстайтын кұсы - қаршыға. Дене тұрқы - 28-114 см, салмағы - 800-1500 г. Қос шалғылығының арасы - 100- 120 см. Тұмсық, тұяқтары қара. Қаршыға шегір көзді болып келеді. Доғалдау біткен қанатының қысқалығы, оның есесіне, құйрығының ұзындау бітетіндігі, әсіресе, ұшқанда айқын аңғарылады.
Қазақстанда каршыға тұқымдасына жататын қырғи, тұйғын, мықи деп аталатын түрлері кең тараған. Қаршығаны да бүркіт сияқты баптап, баулиды. Ырғаққа қондырып көндіктіріп, қолға ұстап үйретеді. Егер бүркітті далбайға түсіріп, тірілтетін (тұмылдырықты тірі түлкіге түсіру) болса, қаршыға сияқты құстарға есірік бастыртады. «Есірік бастырту» деп қанаты қысқартылған үйректі тасадан лақтырып, қаршыға салуды айтады.
Жақсы бап көрген қаршыға қаз, үйрек, дуадақ, ұлар, қырғауыл, құр, саңырау құр сияқты құстарға түседі. Аяқты аңдардан қоян, тиін, алақоржындарды іледі. Егер бап күйінде ет қызумен құныға ұшып жүріп кезіксе, қарсақ пен түлкіге түсетіндері де болады.
Қаршығаны жаяу салуға болмайды. Көл құсын үркітетін дабыл алып шығып, ат үстінен екпіндете серпе ұшырса, шабытына демеу болады.
Жарияланған-2015-11-17 15:41:44 Қаралды-4927
СПЕЛЕОЛОГИЯ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?
Спелеология - үңгір тану. Үңгірлер туралы ілім. Бұл - дәл осы мағанасында бүгінгі ғылым тіліне орныққан ұғым. Орныққанды айтамыз-ау, спелеологияның өзі сала-сала болып, небір ғылыми пайымдауларға өріс ашып беріп отыр.
КЕНТАУ
Кентау - Оңтүстік Қазақстан облысындағы өнеркәсіпті қала. Шымкент қаласынан солтүстік-батысқа қарай 190 км жерде, Қаратаудың оңтүстік беткейіндегі сұр топырақты шөл белдемінде орналасқан.
КӨМБЕ - КӨМІП ПІСІРГЕН БІР УАҚ МАЛДЫҢ ТҰТАС
Қазақ халқы көмбелерді үйден гөрі түзде көбірек дайындаған. Көмбе - көміп пісірген бір уақ малдың тұтас еті.
АҚ ТҰҢҒИЫҚ
Ақ тұңғиық - көпжылдық су өсімдігі. Тамыр-сабағы су астындағы топыраққа төселіп, дөңгелек, жүрек тәрізді жапырақтары су бетіне жайылып өседі. Гүлі кешке жабылып, күн шыққанда ашылады. Тұқымы ауа толған жеміс қабында тұрады.
Ірімшіктен жасалған ай
Мүмкін, Ай тек балалардың елестетуінде ғана үлкен, домалақ ірімшіктің түйірі сияқты пайда болуы мүмкін.
ҚОРТПА
Бекіре тұқымдастардың ішіндегі өте ірісі - қортпа. Қортпаның (белуга) ұзындығы 4 м-ден астам, салмағы – 1-1,5 тоннаға дейін барады. Бірақ Каспий теңізінде аулағанда көбіне ауға салмағы 46-64 кг келетін қортпалар түседі. Терісі сауыт тәрізді келеді. Денесі