ДЫБЫС ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ЛАСТАУЫ МҮМКІН БЕ?
Категориясы: Денсаулық
Біздің әлем жанды да, жансыз да табиғат тудыратын дыбыстарға толы. Табиғи дыбыстар адамдарда әртүрлі сезімдерді тудырады. Осылайша, найзағайдың күркіреуі немесе жабайы теңіз элементтерінің гуілдері қорқынышты тудыруы мүмкін, бірақ орманның шуы, шөптердің сыбдыры немесе толқындардың жағаға үздіксіз домалауы бізге қуанышты көңіл-күй немесе жарқын тыныштық береді.
Тірі табиғаттан тыс пайда болған дыбыстар да бізден жауап береді. Адам техниканың көмегімен табиғатты бағындыра бастағаннан бері дыбыстар өзіндік ерекшелігімен де, күшімен де өзгеріп, бүкіл әлемге тез тарала бастады. Бүгінгі таңда шудың көптеген салаларда күшті болғаны сонша, оның әсері қоршаған ортаның өзгеруіне әкеледі. Дыбыс қысымы тіпті заттардың дірілдеуіне әкелуі мүмкін; мысалы, ұшатын ұшақ гүрілдегенде, терезе әйнегі сықырлайды.
Шудың ластануы адам өміріндегі мәселелердің біріне айналды. Шу әсіресе ауру адамдар үшін қауіпті. Олардың көпшілігі тіпті кішкене сыбдырда оянады және үлкен қалада мүлдем ұйықтай алмайды.
Адам үздіксіз шуға мерзімді және қайталанатын шуға қарағанда басқаша әрекет етеді. Кейбір адамдар шуды қабылдауда күңгірттік сезінеді. Бірақ ғалымдар шуға дағдылану мүмкін еместігін дәлелдеді: біз оған ренжімеуді үйренсек те, ол бәрібір бізге зиянын тигізеді. Біз үшін ғана емес, кіші інілеріміз үшін де.
Биологтар, мысалы, балықтардың үндемейтінін жақында ғана білді. Олар бір-біріне адамның есту шегінен тыс сигналдар жібереді. Ультрадыбыстық жарқанаттар мен дельфиндердің бағдарлануына көмектеседі.
Иттер мен мысықтар да дыбыс сигналдарын біздің естуімізден тыс қабылдайды. Жануарлар шудан қатты зардап шегеді. Ұшақтардың үнемі шуынан құстардың жаппай қырылуының белгілі жағдайлары бар. Олардың дыбыстық бумы кейде қорғалмаған жұмыртқалардың қабығын бұзады.
Жарияланған-2024-04-25 14:11:23 Қаралды-572
ГЛОБУСТЫ ҚАЛАЙ ЖАСАЙДЫ?
Біраз ғасырлар бойы қатырма қағаздан домалақтап жасаған шар - глобус адамдарға адал қызмет етіп келеді.
АРХЕОЛОГИЯ МҰРАЖАЙЫ
Археология мұражайы Қазақстандағы археологиялық қазбалар кезінде табылған көне заман мұраларын сақтап, зерттейтін мекеме болып табылады. Бұл мұражай 1973 жылы Тарих, археология және этнография институтының жанынан ашылған.
ДӘПТЕР НЕГЕ ДӘПТЕР ДЕП АТАЛАДЫ?
Бір кезде «еріп кететін дәптерге» ешкім де таңданбайтын.