UF

ҚАЛҚАН

Категориясы: Тарих


Қалқан - қолға ұстап қолданылатын қорғаныс жарағы. Атына сәйкес денені оқтан, қарудан қалқалау арқылы қорғайды. Көшпелілердің калқандары ат үстінде шайкасуға қолайлы болу үшін шағын, жеңіл етіп жасалған. Қалқанға әр түрлі материалдар: тал шыбықтарын, ағаш тақталары, тері, металл қолданылуы мүмкін. Ішкі жағына екі қайысбау орнатылады. Оның бірін білекке іліп, екіншісін қолға ұстайды.

Қалқанды шыбықтан жасағанда тал немесе басқа да шыбықтардан дөңгелене өріледі де, шыбықтар жіппен оралады. Бұл шыбықтар тері немесе мата астарға жіппен, шегемен бекітіледі.

Ағаш қалқандар ағаш тақташаларды қатарлай қойып, көлденеңінен ағашпен бекітеді. Оның сыртынан немесе ішінен терімен қаптайды. Ағаш қалқандар жалпақ, дөңгелек болып келеді. Кейде жиегін темірмен құрсаулайды.

Тері қалқандар қалың теріден бірнеше қабаттап тұтас етіп жасалады. Пішіні дөңгелек және дөңес болып келеді. Берік болу үшін қалқанның бетіне темір жапсырмалар орнатады.

Темір қалқандар тұтастай соғылып, беті түрлі бедерлер, өрнектер, суреттермен әшекейленеді. Пішіні дөңгелек және дөңес болып жасалады.

Жай уақытта қалқанды қанжығага, ердің қасына байлап алады. Шайқас кезінде шегіне ұрыс салып, артқа бұрыла садақ ату үшін қалқанды арқасына асып алатын болған. Бетпе-бет шайқасқа кіргенде қалқанды қолдарына ұстап соғысқан.

  Жарияланған-2015-11-18 16:41:04     Қаралды-9452

Мәлімет сізге көмек берді ма

ҮЙДЕ ЖҰМЫС ІСТЕГЕНДЕ ДЕНСАУЛЫҒЫҢДЫ ОЙЛАСАҢ...

...

Жазу жұмысына отырғанда жарық (терезе, шам) сол жағыңда болсын.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ТӨЛЕГЕН ДОСМАҒАМБЕТОВ

...

Досмағамбетов Төлеген Сәбитұлы (1940-2001) - мүсінші, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері. Ол 1940 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Уәлиханов ауданы Мұртық ауылында дүниеге келген. Алматы көркемсурет училищесін (1959), Ленинград кескіндеме, мүсін ж

ТОЛЫҒЫРАҚ »

СІЗ АУАНЫ КӨРЕ АЛАСЫЗ БА?

...

Ауаның мөлдір, түссіз, иіссіз екенін бәрі біледі.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҚҰРҒАҚ ЖЕМІСТЕР МЕН ЖАҢҒАҚТАН ЖАСАЛҒАН ДОМАЛАҚТАР

...

Тазартылып, қуырылған грек жаңғағы, жуылған жүзім (сүйегінен ажыратылған) және курага ет тартқыштың тар көзді пышағынан екі рет өткізіліп, мұқият араластырылады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

СУРЕТ МАЙЛЫ БОЯУЛАР ПАЙДАЛАНУЫ

...

Қазір суретшілердің көбі майлы бояуларды пайдаланады, ал бір кезде олар адамзатқа атымен белгісіз болатын.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ТӨРТ ТҮЛІГІМІЗ ТҮГЕЛ БОЛСА

...

Қазақ халқы қолда өсірілетін түйе, сиыр, жылқы және қой-ешкіні төрт түлік мал деп атайды. Әр түліктің өзіндік орны бар, әрқайсысын шақыруға арналған одағай сөздер де түрлі-түрлі болып келеді.

ТОЛЫҒЫРАҚ »