НЕЛІКТЕН ЖЕР СІЛКІНІСІ БОЛАДЫ?
Категориясы: Табиғат
Ғалымдардың айтуынша, жер қыртысы бір-бірімен байланыспаған жеті алып тақталардан тұрады. Олардың астында мантия орналасқан. Бұл плиталар теңіздегідей мантия арқылы баяу «жүзеді». Қозғалыс кезінде олар бір-бірімен соқтығысады, бұл жер сілкінісін тудырады. Жер сілкінісінің алдын алу мүмкін емес, бірақ ғалымдар оны болжап, адамдарға ескерту жасай алады.
Сейсмограф аспаптарының көмегімен ғалымдар планетаның күйін бақылайды. Жердің қандай да бір жерінде жер сілкінісі пайда болғаннан кейін сейсмикалық толқындар одан әр жаққа тарайды. Бұл толқындарды сейсмографтар түсіреді және ғалымдар жер асты дүмпулерін қай жерде және қандай күште күту керектігін түсінеді. Қатты жер сілкінісі күтілсе, адам шығынына жол бермеу үшін бұл туралы ескертеді. Рас, мұны уақытында жасау әрқашан мүмкін емес. Ал болашақ жер сілкінісінің күшін әрқашан есептеу мүмкін емес.
Жер сілкінісі туралы алдын ала ескертетін басқа сигналдар бар ма? Бар! Бұл жануарлар. Олардың көпшілігі (иттер, тауықтар, шошқалар, егеуқұйрықтар) зілзаладан бірнеше сағат бұрын алаңдаушылық белгілерін көрсете бастайды. Жер сілкінісі қаупі бар аймақтардағы жергілікті тұрғындар бұл белгілерге сенеді.
Жарияланған-2024-04-10 16:26:20 Қаралды-778
ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІ
Рим империясы құлағаннан кейін бірнеше жүз жылдарға созылған орта ғасыр дәуірі орнады. Ол кезде шіркеу тек жеке адамдарға ғана емес, мемлекеттерге де өктемдік етті.
ВАНИЛЬДІ РАХАТ-ЛУКУМ
Бұл - төрт бурышты кубик формалы крахмал қосып қант-сірне шырынынан қайнатып жасаған сілікпе (желе) секілді тағам. Бір килограмында оралмаған 40-50 кәмпит болады.
ЦУКАТ ҚОСЫЛҒАН ШӘРБӘТ
Цукат қосылған помада-кәмпит массасы осылай аталады. Төрт бұрышты. Салмағы 4 килограмнан аспайды. Ылғалдылығы – 10-13 процент.
ИТБҮЛДІРГЕННЕН ӘР ТҮРЛІ ТАҒАМДАР ЖАСАУ
Медицинада итбүлдірген жапырақтарын ұнтақ немесе қайнатып алынған тұнба турінде қызылшамен ауырған адамның қызуын түсіруге және асқазан сөлінің қышқылын баяулатуға қолданады.