СУРЕТШІ ИЛЛЮСТРАЦИЯНЫ ҚАЛАЙ ЖАСАЙДЫ?
Категориясы: Өнер
Біз суретті кітапты ашып қарағанымызда, басқа бір әлемге тап болғандай әсер аламыз. Әлгі суреттерде өлі кейіпкерлер тіріліп, кітапта айтылатын оқиға өткен ел мен жер қаз-қалпында сайрап көз алдымызда тұра қалады. Сүйтіп, автордың айтып отырғанының бәрі өзімізге етене таныс ахуалдай көрініп кетеді.
Кітаптағы мұндай суретті иллюстрация деп атайды.
Суретші оларды қалай жасайды?
Әуелі ол болашақ кітаптың қолжазбасын бірнеше рет қайталап оңып шығады. Сүйтіп, роман, повесть, әңгімедегі кейіпкерлермен ойша танысады. Ең бастысы - олардың мінез-құлқын біліп, тұлға-тұрпатын, бет әлпетін, қимыл-қозғалысын көз алдыңа елестете алу.
Суретші алдын-ала әлденеше жобалар жасайды, төңірегіндегі адамдар арасынан кітап кейіпкерлеріне ұқсайтындарды іздейді. Егер онда белгілі бір қала мен село, өзен мен тау сөз болатын болса, соны барып көріп, суретке салады.
Автор өткен замандар оқиғасын сөз ететін болса, суретші әңгіме боп отырған дәуірді шұқшия зерттейді. Музейлерді аралап, кітаптарды ақтарып, ол кезде адамдардың қалай киінгенінен, үйлердің қалай салынғанынан, қандай жиһаздар болғанынан мәлімет алады. Суретші өзі бейнелейтін нәрселерді өте жетік білуге тиісті. Оны тек автордың қол жазбасы ғана емес, өзі де, оның ойлары мен кейіпкерлері туралы пікірлері де қатты қызықтыруға тиісті.
Суретші Д. Дубинский Аркадий Гайдар шығармаларын иллюстрациялауға кіріскенде, жазушы қайтыс боп кеткен еді. Дубинский жазушы шығармаларын қайта-қайта оқып, оны көргендердің естелігін қызығатыңдады. А. Гайдар повестеріндегі балалар мен қыздарды өз ауласында тұратын балалар мен қыздардай етене жақсы біліп, жақсы көріп кетеді.
Әсіресе, оның «Чук пен Гек» повесіне салған иллюстрадиясы сондай тамаша. Ол екі баланың басынан өткен оқиғаны көрмесең де, көргендей қып, көз алдыңа мөлдіретіп тізе қояды. Міне, алғыр да пысық Чук, міне, бірдеңеге ұрынып жүрмесе басы ауыратын аңғал Гек.
Дубинскийдің бейнелеуінде олардың екеуі де өте сүйкімді балалар. Олардың жан-дүниесінің сұлулығы да жан-жақты ашылған.
Каменева Е. Кемпірқосақтың түсі қандай? -Алматы: Өнер, 1981. -168 б.
Жарияланған-2016-11-03 17:32:26 Қаралды-4328
АСТРАХНУЛИ (ЧАК-ЧАК)
Қамырдан жасалып, жіңішке кеспе түрінде кесілген, қайнап жатқан майға құырылған және кәдімгі ара балына пісірілген кәмпитті шығыс халқы осылай атайды. Құырып болғаннан кейін ыдыста май қалдығы қалады.
ТУНДРА – ҚЫРУАР КӨК КІЛЕМ
Егер біздің ұшқыш кілем тундраның үстінен қыста ұшқан болса, Солтүстік Мұзды мұхиттың қай жерден бітіп, тундраның қай жерден басталғанын байқамас едік.
АБАЙ ЕСКЕРТКІШІ
1960 жылы Алматыда Абай Құнанбайұлына қоладан құйылған ескерткіш қойылды (мүсінші - Х.Е. Наурызбаев, архитектор - Л.И.Белоцерковский). Ескерткіштің жалпы биіктігі - 13,7 м. Трапеция пішімді тұғыры қызыл граниттен қаланған.
