ҚИМАҚТАР

Категориясы: Тарих

---

Қимақтар - түркі тілдес тайпалар. Жазба деректерде қимақтар туралы VII ғасырдың басынан белгілі. Олар Батыс Моңғолиядан Шығыс Қазақстанға көшіп, қимақтар одағын құрған. Одақтың құрамына қыпшақтар, құмандар кірген. Біртіндеп өздер орналасқан аумағын батыс және оңтүстік бағыттарда ұлғайта түскен. IX ғасырда жет тайпадан тұратын қимақ бірлестігі қалыптасқан, артынша Қимақ мемлекеті құрылған Қимақ қағандығы IX-XI ғасырларда өмір сүрген. Оның билеушісі «қаған» лауазымын иеленген.

Қимақтар, негізінен, мал шаруашылығымен айналысқан. Жылқы, сиыр, өгіз, қой асыраған. Сонымен қатар сұлы, бидай, күріш және арпа егіп, жер өндеумен шұғылданған. Терісі бағалы түлкі, құндыз және ірі жыртқыш аңдар (жолбарыс пен барыс) аулаған.

Араб-парсы жылнамашылардың еңбектерінде кимақтардың тұрақты мекендері болғаны айтылады. Олар қалалары мен қоныстарын өзендер мен көлдердің маңайына, таулы аймақтарға, пайдалы қазбалары мол өңірлерге тұрғызған. Мемлекеттің 16 қаласы болған. Олардың көпшілігі сауда жолдарына жақын салынған. Қимақтарда сауда-саттық жақсы дамыған. Орта Ертісте жатқан қимақ астанасы Қимақия (Имақия) қаласына Еділдегі Бұлғариядан, Енисей қырғыздарынан, Батыс Қытайдағы тоғыз-оғыздардан, оғыздардан, қарлұқтардан және Орта Азиядан шығатын сауда жолдары келіп түйіскен.

Қимақ халқы көне түркі жазуын қолданған. Олар ежелгі түркілердің салт-дәстүрлерін ұстанып, оларды одан әрі байытқан, дамытқан.

Қимақтар мен қыпшақтар туыс тайпа еді. Кейіннен қыпшақтар Қимақтар мемлекетінің мұрагері болып қалған.

  Жарияланған-2015-11-12 15:45:26     Қаралды-12038

Мәлімет сізге көмек берді ма