ШЫМБҰЛАҚ
Категориясы: Табиғат
Шымбұлақ - таудағы және тау бөктеріндегі бұлақтардың жалпы атауы. Алтай, Жетісу (Жоңғар) Алатауы, Іле Алатауы, Талас Алатауы, Күнгей және Теріскей Алатаулар өңірінде кездеседі. Түркі тіліндегі «шың» деген сөз «терең, тік шатқал» деген мағына береді. Ол біраз дыбыстық өзгерістерге ұшырап, қазак тілінде «шым» деп айтылып жүр. Кейде төңірегін қалың, берік шым басқан бұлақты қазақтар «шымбұлақ» дейді. Ал түркі сөзінен өзгеріп жеткен «шың» сөзі «шыңырау кұдық», «шыңырау» деуге келеді.
Қазақта тік шың басында бұлақ болмайды. Ол табиғат (физика) заңына қарсы болады. Сондықтан түркі тіліндегі «шың» мен казақтын «шым» сөзін шатыстырмау керек. Қазақтын шымбұлағы - жағасында көк майса шөп қалын өскен, шымы берік бекіп өскен жерден аққан бұлақты айтады.
Жарияланған-2015-11-25 21:29:08 Қаралды-10918
КҮН НЕЛІКТЕН ЫСТЫҚ?
Алау сөніп қалмас үшін оған үнемі құрғақ бұта немесе шөпшек салып тұру керек. Мұны жұрттың бәрі біледі.
ОРАЗ МҰХАММЕД ДАСТАНЫ
Казақ жері туралы жазылған тарихи еңбектердің бірі - «Жылнамалар жинағы». Кітап «Ораз Мұхаммед дастаны» деп те аталады. Оны XVII ғасырдың басында қазақ халқының ғұлама ғалымы, белгілі биі Қадырғали Қосымұлы Жалайыр жазған.
ҚАРАТАУ
Қазақ жерінде Қаратау атты таулар бірнешеу. Ең көлемдісі - Оңтүстік Қазақстан мен Жамбыл облыстарының орталығындағы орташа тау. Алыстан қарайып көрінетіндіктен Қаратау деп аталған. Ең биік жері - Мыңжылқыдағы Бессаз шыңы. Өзендерге, көлдерге тапшы. Негізг
ШУ ӨЗЕНІ
Шу өзені - Қазақстан мен Қырғызстан жеріндегі өзен. Қазақстанда Жамбыл облысының Қордай, Шу, Мойынқұм, Сарысу аудандары жерімен ағып өтеді. Өзеннің Қазақстан аумағындағы ұзындығы - 800 км.
КЕМПІРҚОСАҚТЫҢ ЖЕТІ ТҮС
Аспан төрін айқара керіп кемпірқосақ орнапты. Оның түсі қандай? Дәлірек айтсақ, онда қанша түс бар? Күн спектрі қанша түстен тұратын болса, онда да сонша түс бар.
