БАБЫР-НАМЕ
Категориясы: Әдебиет
«Бабыр-наме» - түркі (шағатай) тілінде 1526-1530 жылдар аралығында жазылған жазбалар мен естеліктер жинағы. Авторы - Заһир әд-Дин Мұхаммед Бабыр.
Бабыр Әмір Темірдің немересі, Ұлы Моғолдар мемлекетінің негізін құрушы, атақты қолбасшы, Ферғананың әмірі болған. Ол Темір әулетінің арасындағы өзара билікке таласта жеңіліске ұшырап, Үндістан аумағына кетеді. Мұнда Үндістанның солтүстік бөлігін бағындырып, Ұлы Моғолдар империясының негізін қалайды. Автор өзінің өмірбаяндық шығармасын «Бабыр-наме» деп атаған. «Бабыр-намада» XV-XVI ғасырлардағы қазіргі Орталық Азия мемлекеттері, Ауғанстан, Пәкстан, Үндістан елдерінің тарихы баяндалады. Осы елдердегі билік пен жер үшін болған соғыстар, көптеген елді мекендер туралы мәліметтер жинақталған. Шығармадан Қазақстанның Сырдария, Жетісу бойындағы жерлері туралы жазылған мағлұматтар алуға болады. Мұхаммед Бабыр орта ғасырлардағы Алмалық (Жаркент түбінде), Алмату (Алматы), Янгикент (Таразкент) қалаларына тоқталып, бұлардың моңғолдар мен Шайбани әулеті билеушілерінің кесірінен қирағанын айтып өткен.
Жарияланған-2015-11-19 12:26:47 Қаралды-7245
Мысық йодты қалай ойлап тапты. Тосын жаңалық
Француз химик-технологы және фармацевт Бернар Куртуа 1811 жылы йодты ойлап тапты. Бірақ, бұл жаңалығы ұзаққа созылып кетуі әбден мүмкін еді, егер Бернар Куртуаның сүйікті мысығы болмағанда. Бұл оқиғаны Куртуаның достары айтып береді.
ПАЙҒАМБАР НЕГЕ БАЛДЫ (ӘСЕЛ) ТАҢДАМАДЫ?
Расында, ең шырынды гүл мен шүйгінді шөптен жиналатын балдың адам денсаулығына пайдасы зор екені бесенеден белгілі.
ЗЫМЫРАН АСПАНҒА АТЫЛДЫ
Зымыран - әзірше Жердегі ең жедел транспорт. Мұның себебі зымыраның двигателі ерекше - реактивті болғандықтан.
ҚҰМАЙ ҰЯСЫ
Сауыр мен Сайхан тауларын қақ жарып ағып жатқан өзеннің бойында құз жартас бар. Мұнда алып құс ұясының орны жатыр. Әбден сарғайып, көнеріп кеткен үлкен ағаш бұтақтарынан және шөп қалдықтарынан жиылған ұяны халык «Құмай ұясы» деп атайды. «Ұя осындай үлкен