ҚАРҒАЛЫ КЕНІШІ

Категориясы: Тарих

Археологтар 1939 жылы Алматы маңындағы Қарғалы шатқалынан көнеден қалған казына тапты. Бұл жерден 300-ге жуық алтынмен апталып, асыл тастар орнатылған, ғажайып өрнекті бұйымдар шықты. Табылған заттардың ішінде қосөркешті түйе мүсінделген сақина, адамды кеміріп жатқан тышқан бейнеленген сырғалар бар. Бұйымдардың барлығы алтыннан соғылған.

Табылған олжаның ең бағалысы - аса шеберлікпен түрлі аңдар бейнесі салынған птын тәті (диадема). Оның биіктігі - 3,5 см, ернеуі - 4,7 см. Онда бұғының, ұшқан кұстың, үстіне адам жайғасқан, бұқпантайлап бара жатқан қанатты жолбарыстың таң каларлық бейнелері бар. Барлық мүсіндердің соншалықты шеберлікпен әсем какышталып жасалғаны таңдай қақтырады. Бірақ айтарымыз бұл ғана емес. Әшекейлі тәтіде қанатты ат және үстіне адамды отырғызып алып жүгіріп бара жатқан айдаһар тейнеленген. Олардың төбесінен құс (қаз бен үйректің біріне ұқсайды) ұшып барады. Бұлардан басқа таутеке, аю, арқарға мініп, қолына гүл ұстаған адам бейнелері бар. Осылай бірінен-біріне ұласып кете беретін аң-құс бейнелері аса нәзік те әсем жасалған. Аңдардың көзіне, тұяғына қондырылған асыл тастарды жай көзбен байқаудың өзі киын. Ғаламат шеберлікпен салынған бұл өрнектерден сол заман өнерінің жетістігін ғана емес, адамдардың пәлсапалық талғамын да тануға болады. Бұл ескерткіштер - б.з.д. II ғасыр мен б.з. II ғасыры аралығында қазақ жерін мекендеген тайпалардың үздік өнерінің күәсі.

  Жарияланған-2015-11-18 17:37:29     Қаралды-8733