Жер кадастры

 

Мазмұны

1. Жер кадастрын ААЖ жүргізудегі жер учаскелерінің міндетті ақпараттары

2. Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу тәртібі

3. Жер кадастрлық істерді автоматтандырылған технологиямен жүргізу

4. ЕГРЗ мәліметтері базасында графикалық ақпараттарда жұмыс істеу

5. Жер кадастрының ААЖ қалыптастыру

6. Ақпарат тарату және ақпарат туралы негізгі түсініктер

7. Жер пайдаланушыларға берілетін ақпараттар

 

1. Жер кадастрын ААЖ жүргізудегі жер учаскелерінің міндетті ақпараттары

Жер кадастрын ААЖ жүргізуді жер учаскелері бойынша келесі міндетті ақпараттар кіреді:

• жер учаскесінің кадастрлік нөмірі;
• әкімшілік аудан;
• учаскесінің орны және оның жүйелік баяндамасы;
• нысаналы арналуы;
• бөлінуі;
• пайдаланудағы шектеулер және ауыртпалықтар;
• учаске ауданы.

Жер кадастрыньщ компьютерге түсуі еліміз бойынша Астанада бірінші рет қолға алынып, жүзеге асқан шара болатын.

2002 жылы тамыз айында ҚР Жер ресурстарын басқару агенттіктің қолдауы мен 2 жүйе бойынша жоба жасалды. Олар МЖКААЖ және жер балансы. Бұл бағдарламалар Қазақстанның Солтүстік-батысында Ақтөбе облысының екі ауданында құрылған. Бұнда жер кадастрының тематикалық сандық карталарын құру үшін мынадай мәліметтер жиналған:

1. жер кадастрлық;
2. топографиялық;
3. топырақтық;
4. геоботаникалық.

Сонымен қатар жер учаскелерінің атрибутивті мәліметтері жинақталган, жер учаскесінің интенсификациялық мәлімет меншік иесі жэне олар арасындагы құқықтык катынастар. Бұдан басқа сонымен мәліметтерді облыстық және республикалық жіберу механизмін дайындап шығару қажет болатын. Бұл кезде штабта 8 маман болса жылдың соңында 35 маманға көбейген. БМЖР мәлімет базасында мынадай талаптар қойылған: мәліметтерді сақтау мәліметті толық камтамасыз ету, мәлімет алу үшін ешқандай шектеулердің болмауы. Ақпарагтарды қоргау және т.б. мәліметтер базасы 102 кестеден, 4 процедурадан, 24 мінездемеден құрылған. Мәліметтер базасы жер кадастрының төмендегідей обьектілері бойынша мәлімет сақталады:

• жер учаскелері (интенсификациялық, аудандық, экономикалық, құқықтық сипатталады);
• кадастрлық кварталдар (аудандық және құкықтық сипаттамасы);
• аудандық сипаттамалар;
• облыстық сипаттамалар.

Мәліметтер базасында сақталган жермен өзара қатысты субъектілер бойынша мәліметтер бірнеше категорияға бөлінеді:

1) заңды немесе жеке тұлғалар;

2) мемлекеттік немесе мемлекеттік емес тұлғалар.

Азаматтық, ұйымдастырушылық және құқықтық формалары, мекен жайы, куәлан-дыратын  құжаттар,  жалпы қабылданған кодтар, жетекшілер жайындағы ақпараттар.

Мынадай обьектілерді графикалық түрде корсету үшін мәліметтер сақталады: ғимараттар мен құрылыстар, топографиялық, сызықтық, полигондық және нүктелік жер учаскелері бойынша есептік кварталдардың аудандық елдімекендердің пункттерінің шекаралары. Алқаптар (сызықтық, полигондық, көлемдік), топырақтардың әр түрлілігі (ботаника, азықтық алқаптар). Бұл жобаның (жер балансының) соңғы модулінде жер кадастры бойынша әр жылдық есеп беру көрсетіледі. Оның негізгі мақсаты аудандық, облыстық жер комитетінің және ҚР жер ресурстарын басқару агентствосының жұмыстарын автоматтандыру. Бұл модуль құрылған жалпы жер мемлекеттік статистикалық есеп берудің бекітілген формаларын беруді көрсетеді.

Соның ішінде жерлердің санаттар бойынша бөлінуі, меншік иесінің жер учаскесіне жеке меншік иелері және жер пайдаланушылар туралы есеп. Жерлерді лимандык суару туралы ауылшаруашылық мақсатындағы жер алқаптары көлемінің өзгеруі бойынша анықтамасы. ҚР азамат және занды тұлғаларға ауылшаруашылық емес және т.б. мақсатгарда тұрақты пайдалануға берілген жерлердің есебі: а/ш мақсатындағы жерлердің егістікті пайдалануы жайындағы анықтамасы, а/ш мақсатындағы жер учаскесінің шабындық және жайылымды түбегейлі жақсарту жайлы анықтама, әкімшілік аудан, облыстық және республикалық әкімшілік шекараларынан тыс пайдаланылып жатқан, ауданның, облыстың, республиканың жер пайдалану экспликациясы. ҚР азаматтарының және заңды тұлғаларының жер экспликациясы. 2003 жылы Астана қалалық жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттің және «Астана қала ҒӨО жер» еншілес мемлекеттік кәсіпорынның ұйымдастырылуымен осы қала бойынша жер кадастрының автоматтандырылған ақпаратгық жүйесінің құрылымы Шымкент қаласындада ашылган.

МЖК ААЖ «элекрондық үкімет» шегінде екі негізгі мәселені шешуге міндетті:

Басқа да мемлекеттік ақпаратгық жуйелерді жер ресурстары жөнінде ақпараттармен қамтамасыз ету.

Тұрғын халық пен басқа да заңды тұлғаларға ақпараттық қызмет көрсету.

МЖК ЛАЖ мен электрондық үкімет интеграциясы саласында келесі бағыттар бойынша жұмыстар жүргізілді:

- электрондық үкімет веб сайтының жер кадастрлық мазмұнды ақпаратпен жинақталуы;

- «Пайдаланушымен жұмыс» жүйешесінің көмегімен МЖК ААЖ мәліметтер базасындағы акпараттарға қол жеткізу мен пайдаланылу механизмі өңделіп, сынақтан өткізілді. МЖК ААЖ бұл ақпараттармен «Адресті регистр», «Тұрғындарға қызмет көрсету орталыгы», мемлекеттік мәліметтер базасы «Жылжымайтын мүлік регистрін» қамтамасыз етеді;

- ақпараттандыру Агенттігімен өңделіп шығарылатын МЖК ААЖ-ның «Жеке тұлға» және «Заңды тұлға» сияқты мемлекеттік мәліметтер базасы мен интеграциясы жөніндегі жұмыстар жоспарға енгізілген;

- ақпараттандыру Агенттігі мамандарының көмегімен мемлекеттік құжатайналымы жүйесі ендірілуі орын алуда.

Республика аумағында қалыптасып жатқан «Электрондық үкімет» шегінде багытталған мемлекеттік жер кадастрлық және оның автоматтандырылган ақпараттық жүйесі осындай сипатқа ие және ол келесі мәселелерді шешеді:

- меншік қүқығына және жылжымайтын мүлікке басқа да заттық құқыктарды мемлекеттік кепілдемелермен қамтамасыз етуге жағдайлар жасау;

- жер және басқа да жылжымайтын мүлік объектілерін есепке алудағы уақытша талап етулерді қысқарту және мемлекеітік жер кадастрының мәліметтерімен таныстыру;

- салықтық әкімшіліктендіру жүйесінің жоғары жетілуі және салықтандыру мақсатында пайдаланылатын ақпараттардың толықтылығын және айқындылығын қамтамасыз ету;

- ұйымдар мен азаматтарға, сонымен қатар мемлекеттік органдарға және жергілікті өзін-өзі басқару органдарына көрсетілетін мемлекеттік қызмет көрсетудің жоғары жетілуі.

Қазақстан Республикасының Жер кодексі 2003 жыл 20 маусым жер кадастры қагазға түсіріліп жүргізіледі және ақпаратты жинақтаудың, өңдеу мен сақтаудың электрондық жүйелерін пайдалану арқылы жүргізілуі мүмкін.

 

2. Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу тәртібі

 

Мемлекетгік жер кадастрын жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының зандарында белгіленеді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі №958 «ҚР мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережесі» туралы Қаулысы.

Кадастр мәліметтерін есепке алу және сақтау бірлігі болып, тұйық шекарада ерекшелінген, жер қатынастары субъектісінін атынан белгіленген тәртіппен бекітілетін жер учаскісі болып табылады.

Жер учаскесі жөніндегі  мәліметтер жер кадастрлық карталарымен сәйкестендіріледі, онда «карта» жер учаскесі нөмері,   орналасу   мекен-жайы,   шекаралар   және   мәтіндік сипатгамалар көрсетіледі.

Кадастр мазмұны :

- дайындық жұмыстар;

- шығыс мәліметтерін жинақтау мен ондеу;

- ақпараттық жүйені құру мен жүргізу.

Кадастрдың картографиялық негізі болып жер-кадастрлық карталар саналады, олар жер учаскелерінің сызыктық және аудандық сипаттамаларының өзгерісін енгізу мүмкіндігін қамтамасыз ету қажет.

Кадастрды автоматтық түрде жүргізу барысында картографиялық негіз электрондық карта түрінде қалыптасады, ол геоақпараттық технологиялар мен қағаз түріндегі көшірмелер шығаруды пайдаланылады.

Егер жер учаскесініц белгіленген шекаралары және оған жер кадастырлық ісі жүргізілсе ол толық қалыптаскан болып саналады.

Жер кадастырлық іс - жер учаскесінің қалыптасу жөніндегі іс, онда жер учаскесі жөніндегі қүжаттамалар орын алады.

Қалыптасқан жер-кадастрлық іс жер-кадастрлық кітапқа жер учаскесі жазбаларын енгізуге негіз болады.

Жерлердің жер-кадастрлық картасы жер учаскелерінің мекен-жайын, мөлшерін және шекараларын көрнекті көрсету, оларды біріктіру және бөлу кезіндегі озгерістерді есепке алу мақсатымен құрылады және жүргізіледі.

Кадастр қағаз жүзінде және ақпараттарды жинақтау, өңдеу және сақтау электрондық жүйелерін пайдалану арқылы жүргізілуі мүмкін.

Кадастрдың автоматтандырылған ақпараттық жүйесі мамандандырылган программ-малық-техникалық кешендер базасына негізделіп, қалыптасады.

Жер-кадастрлық құжаттама келесі талаптарға сай болуы қажет:

бланкінің бекітілген үлгісін қолданып келесі мәліметтермен толтырылуы керек (орган, мекеме, ұйым атауы, олар шығарған қүжат мерзімі, номері, ққжат алушының тапсырысы);

жер учаскелер шекараларының жоспарлары (сызбалары) Жер ресурстарын басқарудың орталық атқарушы органымен бекітілген техникалық талаптарға сәйкес орындалуы қажет.

43 тармақ. Кадастр мәліметтерін пайдаланушылар төмендегідей:

• мемлекеттік басқару органдары - аумақтың даму сұрақтары бойынша, жерлерді аймақтау, табиғи ресурстарды рационалды пайдалану жөніндегі бағдарламасы және де басқа жер ресурстарын басқару жөніндегі мәселелері бойынша:

• жылжымайтын мүлікті мемлекеттік тіркеу кұқықығы саласындағы құзыретті органдар және олармен мәміле жасау;

• мемлекеттік статистика саласындағы органдар:

• құрылыс және басқа да объектілерге тапсырыс берушілер - құрылыс жүргізу үшін берілетін жер учаскілерін таңдау және ұсыну сұрақтары бойынша;

• жобалық-іздестіру, ғылыми-зерттеу ұйымдары жобалық іздестіру және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін шығыс мәліметтерін алу жөніндегі сұрақтар;

• сәулеттік, "қала құрылыс бағытындағы құзырлы органдар;

• мемлекеттік қала құрылыс кадастрі, қала құрылыс және басқа да құжаттамаларды оңдеу және жүргізу жөніндегі сұрақтары;

• қоршаган ортаны қорғау саласындағы құзырлы органдар;

• табиғи ресурстарды пайдалану мен қоршаган ортанің жағдайына бақылау жүргізу табиғатты қорғау шараларын өндеу сқрақтары бойынша;

• салық қызметі органдары - жер салығын есептеу сұрақтары бойынша;

• басқа да жеке және занды тұлғалар.

Белгілі жер учаскесі жөніндегі кадастрлық мәліметтер қағаз және магнитті сақтағыштар түрінде және жер учаскілерін жергілікті жері бойынша есепке алу жоніндегі техникалык және телекомунникациялық құралдарын колдану мен кадастр мәліметтер банкісіне санкция арқылы кіру жолы түрінде болады. Жер учаскелері жөнінде кадастрлық мәліметтер жер кадастрлық карталармен (жоспарлармен) сәйкестендіріледі.

Мемлекеттік құпиясы жоқ және баска да шектеулері жок кадастрлық мәліметтер жалпыга ортақ және қызығушылық танытқан жеке және заңды тұлғаларға ақылы негізде беріледі.

Мемлекеттік органдарына кадастр мәліметтерін ұсыну ақысыз негізде болады. Кадастр мәліметтеріне кіру режимінің бұзылуы немесе жалған ақпараттарды ұсыну заң актілерінде көзделген жауапкершілікке тартады.

 

3. Жер кадастрлық істерді автоматтандырылған технологиямен жүргізу

 

Жер-кадастрлық ісі - жер учаскесін қалыптастыру туралы іс, онда жер учаскесінің құжаты кіргізілген.

Жер учаскесінің кадастрлық ісі бір данадан дайындалады және жер ресурсын басқару бойынша облыстық орган техникалық мұрағатында сақталады.

Қажеттілік туындағанда жер-кадастрлық істерінің жеке құжаттарының көшірмесін жер учаскесінің меншік иесіне және жерге пайдаланушыларға олардың өтініштері бойынша берілуі мүмкін.

Кадастрлық істердің құрамы және мазмұндық, жер учаскесінің мақсаты нысанына байланысты меншік формасы және оны рәсімдеу келесі тәртіпте (тіркеме):

1. титул беті;

2. ақпарат тізімі;

3. жер - кадастрлық ісінің мазмұны;

4. жер кадастрлық бөлімнің нөлдік болуі;

5. жеке басты куәландырушы құжаттың көшірмесі (жеке бас куәлігі, паспорт, СТН, жарғы, статкарточка және т.б);

6. жер учаскесіне тиісті құқықты ұсыну туралы немесе басқа да материалдар;

7. жер бөлуге негіз болатын алдын-ала келісім материалдарын немесе басқа да материалдар;

8. жер бөлудің заңды материалдары;

9. шекараларды техникалық рәсімдеу материалдары;

10. тапсырыс бланкасы;

11. координат ведомосы;

12. жер учаскесіне кұқық куәландырушы құжаттар көшірмесі

13. корректуралық бет.

Қалыптастырылған кадастрлық іс жер-кадастрлық кітабына жер учаскесін жазу үшін негіз болып табылады.

Жер-кадастрлвіқ кітабы - жер учаскесі көрсетілген, жердің шаруашылық және табиғи жағдайында кеңістік туралы нақты мәліметтер көрсетілген. Барлық деңгейдегі мемлекеттік жер кадастрының деректер базасын қалыптастыру шығыс мәліметтерін жаңартуды талап етеді, бұл көлемнің көбеюіне әкеледі. Сонымен бірге, кұжаттардың құрамын бір ізділеу бойынша жұмыстарды және кадастрлык деректерді анықтау тиісті кұжаттармен және формаларымен жалғастыру кажет.

Электрондық тасығыштағы жер-кадастрлық ісінің тізімі және құрамы:

1. жер қатынастары бөлімінің титулдық парағы.

2. жерді заңдастыруға берілетін етініш.

3. шекараларды анықтау жоспары.

4. жеке куәлік, СТН, мекен-жай анықтамасы. Техникалық Түгендеу бюросының анықтамасы, Жер қатынастарыньң анықтамасы, жерге беретін негіздеме.

5. тізім.

6. «Шымкент жер кадастры» ЖШС-нің жер телімін беру үшін, топография-геодезиялық жер зерттеу-бейнелеу жұмыстарын орындау істері титулдық парағы.

 

Жер - кадастрлық істе тігілген құжаттар тізімі:

1. Жер кадастрлық істі дайындауға өтініш.

Мысалы: «Шымкент жер кадастры» ЖШС-і жер-кадастырлық істі өңдеп шығару үшін инженерлік жер телімдеріндегі жерге орналастыру жұмыстарын орындайды. Сондықтан ұйым материалдық-техникалық МЖКААЖ уақытша режиміндегі материалдық-техникалық жүргізу базасымен қамтылған. Жер учаскелерін біріншілік рәсімдеумен қайта рәсімдеу жөніндегі ақпараттар олардың мәліметтер базасын түзеді. Ұйым мөрімен мөрленген қалыптасқан жер-кадастырлык іс жер-кадастырлық кітабінде жазба жургізуге толық қүқықтык негіз болып саналады.

2. Түсіндірме парағы. Жер телімінің, нақты шекараларын белгілеп көрсету ісінің түсіндірме парағы.

3. Зерттеу актісі. (іргелес жер пайдаланушының бар-жоғы женіндегі акті). Келісім актісі (келісім хаітамасы)-

Жер учаскелерінің шекараларын қалпына келтіру үшін құрылады.

4. Ситуациялық жоспар. (1:1000 масштабта орындалады)

Нәтижесі:

электрондық тасығышта қалыптаскан жер-кадастрлық іс көрнекті және сапалы көрінеді;

ЕГРЗ бағдарламалық өнімді пайдалану жер учаскелерінің аудандарын тез есептеуге және қала картасына нақты енгізуге мүмкіндік береді;

Жер-кадастрлық ісінің компыотерлік өнделуіне жұмсалатын уақыт шығыны екі есе қыскартылады

 

4. ЕГРЗ мәліметтері базасында графикалық ақпараттарда жұмыс істеу

 

1. Arc Gis by ESRI терезесі (15-сурет) программаны іске қосқаннан кейін GZK арлыкыгымен жұмысқа мүмкіндік туады.

2. ЕГРЗ графикалық мәліметтерімен жүмыс істеуге мумкіндік беретін құрал-саймандар

3. МЖК ААЖ программалық қамтамасыз ету жалпы жүйелік, базалық құрал-саймандық  жүйелер   тұтастығынан тұрады: операциялық, мәліметтер қорын басқару геоақпараттык, сонымен қатар жүйе жұмыстарының барлық кезеңдеріндегі жер кадастрлық ақпараттарды өңдеу, талдау, сақтау процесін автоматтандыратын арнайы қолданбалы программалық құралдар.

 

5. Жер кадастрының ААЖ қалыптастыру

 

Заңдарда мәліметтен тұлға туралы екендігі ақпараттан түсінікті, заттан, фактіден, құбылыстардан және процестерде олардың ұсынылған формасына тәуелсіздігі, ақпараттандыруда - ұйымдастырылатын социалды экономикалық және ғылыми -техникалык процестер құрудағы оптималды шарттар үшін ақпаратпен қажетінше қанағаттандыру және азаматтардың кұқығын мемлскеттік жоғарғы органдарда реализациялау. Жергілікті басқару органдарында, ұйымдастыру, калыптастыру негізінде қоғамдық қалыптастыру және ақпарат ресурстарын пайдалану.

Жоғарыда көрсетілген заңда келесі түсініктер қабылданган:

Құжатталган ақпараттар (құжат) - материал тасушыда бекітілген ақпарат реквизиттерімен оны теңестіруге мүмкіндік береді.

Ақпараттар процесі - жинау процесі, өңдеу, жинау, сақтау, іздеу және акпараттарды тарату.

Ақпараттық жүйе - ұйымдастырылып реттелінген құжаттар жиынтығы (құжаттар массиві) және ақпараттар технологиясы, соның ішінде байланыс және есептеу техникасы кұралын пайдалана отырып ақпарат процесін реализациялау.

Ақпарат ресурстары - жеке құжаттар және жеке құжаттар массиві, ақпараттар жүйесіндегі құжаттар массиві (кітапханаларда, архивтерде, қорларда, банктердегі деректер, басқада ақпарат жүйелерінде) және құжаттар.

Ақпараттар ресурстарын қалыптастыру қоғамның құқылы мүшесі, заңды тұлға есебінен жүзеге асырылады және оларды баскада ресурстармен қатар заң қорғайды. Ақпараттар ресурстарының құқықтық режимі нормамен анықталады, орнататын:

меншіктік құқык жеке құжаттарда және жеке құжаттар массивінде, ақпараттандыру жүйесі құжаттарда;

ақпараттар категориясы деңгейі бойынша пайдалану мүмкіндігі;

ақпаратты құқықтық қорғау тәртібі.

Сонымен қатар ақпаратты құжаттаудағы шартты міндеттің бірі ақпаратты ақпараттар ресурстарына қосу болып табылады.

 

6. Ақпарат тарату және ақпарат туралы негізгі түсініктер

 

Ақпараттар жүйесін қамтамасыз ету автоматты құралы түрде және оның технологиясы - программалық, техникалық, лингвистикалық, қүқықтық және ұйымдастыру қүралы (программаларды электронды есептеу машинасы үшін; есептеу техника қүралы жэне байланыс; сөздіктер, тезаурстар және классификаторлар; методикалар және нұсқаулар; үкімдер, міндеттік нүсқаулар; сызбалары және олар туралы қысқаша түсініктері, басқада пайдаланатын құжаттарды сүйемелдеу), пайдаланатын немесе ақпарат жүйелсрін жобалау кезінде жасағганды пайдалануды қамтамасыз ету.

Ақпараттар ресурстары меншігі, ақпараттар жүйесі, технологиясы және қамтамасыз ету құралы - субъект, өкілетті иелік толық көлемде реализациялау, көрсетілген обьектілерді пайдалану эмірлік ету.

Ақпараттар   рссурстарының   иесі,   ақпарат   жүйесін, технологиясын және оны қамтамасыз ету қүралы - субьект, көрсетілген обьектілерді пайдалануды жүзеге асырушы және өкілетті өкім шегінде реализациялауға орнатылган заң бойынша.

ІІайдапанушы (түтынушы) ақпаратты - субьект, акпараттар жүйесіне немесе делдалга озіне қажетті ақпаратты алу үшін және оны пайдаланушы болып табылады.

Конфиденциялды ақпараттар - заңға сәйкес пайдалануға шек қойылатын құжатталған ақпараттар.

Пайдалануға тыйым салынған, шектеу қойылған ақпаратқа жататындар;

Заң шығарушы және басқада нормативті актілер, құқық орнататын, бастандық және азаматгардың міндеттері.

Құжаттар, мемлекеттік билік органдары басқару және жергілкті өзін-өзі басқару органдары туралы ақпаратгар қүжаттары, бюджет қорын пайдалану туралы және басқада мемлекеттік және жергілкті ресурстар.

Ақпарат көздерін пайдаланудан бас тарту сотта қаралуы мүмкін.

Дәрежесі «қызметке пайдалану үшін» аса анықталмаган және қосымша билік кұрылымдарының шешімін талап етеді. Мысалы, жер туралы мәлімет және оның иесі келісімімен болуы тиіс, телефоны, мекен-жайы, жеке басы құжатынын нөмірі және де басқада мәліметтер, мүмкін, жалпыға пайдаланымға жария болмауы керек. Сондықтан жер кадастры жүйені кіргізуде белгілі бір классификациялық ақпараттар дәрежесіне байланысты жабық болуы тиіс және оны алудағы толем шарты.

Деңгей - барлық ақпарат пайдалануға тегін беріледі.

Деңгей - қабатталған ақпараттар, тегін беріледі мынандай жағдайда қаражаттық және технологиялық қатысулар бірыңгай жасағанда белгілі әкімшілік-территориялық ұйымдасқанда.

Деңгей - нақтылы ақпарат төлемақыға беріледі.

Ұсынылған жобаны талдай отырып, жалпы кадастр өндіріс процесінде акпаратты пайдаланушылардың арасындағы олардың қатысымен айырмашылықтарды айтарлықтай байкауға болады. Осы өндірісті қаражаттандыру, басқару органының барлык деңгейі кезкелген ақпаратты тегін ала алады. Бірақ билік органы   түсінігімен   бұл   жағдайда  тек   регион әкімшілігі айымдайды, бюджет қорын бөлуші ретінде және заң шығарушы өкілдер. Тегін ақпаратты сонымен қатар сот орган және тәртіп сақтау органдары, салық инспекциясымен қоса және полиция (бірінші деңгейдегі мәліметті қажет ететін).

Екінші деңгей үйымдардан және мекемелерден тұрады, үнемі жер ақпаратына қызығушылық білдіріп отыратын. Бұдан баска олар ереже бойынша оздерінің ведомоствалық кадастрларын жүргізеді немесе басқада іспетес жүйелерде. Бүл үйымдар бірыңғай ақпарат жүйесін құруға қызыгушылық танытады себебі бүрынырақ қарастырылгаи. Сондықтан қаражатгары техникалық және басқада ресурстар үшін жылжымайтын мүлік жэне жер туралы бірыңғай банк мәліметгерін орынды біріктірілген.

Қоғамның құқылы мүшесі және үшінші деңгейді уйымдастыруда ақпаратты белгілі бір төлем арқылы алуы тиіс. Телем ақы көлемі және беру, сақтау, нақты шыгынға кадастр ақпаратын актуализациялау. Ақпарат мәліметтерінің бірыңғайлы банкі қүрғаннан бұрын ақылы болуы тиіс. Екінші деңгейлі банктер үшін. Осы үлгімен ақпаратгарды реттеу көздеген максатқа орындауға мүмкіндіктудырады.

Акпаратты корғау және субьектілердің мақсатын жүзеге асырады: жою ісіндегі рұқсатсыз қозғалысын болдырмауда; жаңарту, көбейту, ақпаратты бөгеу; азаматтардың конституциялық құқыгын қорғау жеке құпияларын және жеке мәліметтердің конфиденциальностын сақтау, ақапарттар мүиесіндегі;

Ақпарат процессінде қоғамның құқылы мүшесінің құқығын сақтау зерттеу кезінде, өндірісте және ақпараттар жүйесінде қолдану, технологиялық құралмен қамтамасыз ету.

Ақпарат ресурстарына саласында субьект құқығын қалыптастыру, ақпарат ресурстарын пайдалану, жасау, өндірісте ақпарат жүйесінде қолдану, технология л арды жэне құралды қамтамасыз етуде қорғайды, заң бұзушылық мақсатында қоргайды, заң бұзушылықтарды болдырмауды, бұзылған к.үқықты орнына келтіруге жэне келтірілген зиянды қайтару.

Ашық ақпаратгы пайдаланудан бас таріу немесе ұсыну пайдаланушыға қате ақпараттар болу мүмкін сот тәртібінде қаралуы     мүмкін,    талас    процесінде    қаралып    жатқан негізделемеген ақпаратгарды пайдалануга шек қойылган ақпараттар қатарын жатқызуға, қойылған талап бойынша келтірілген зиянды өтеу жагдайында негізсіз баса тарту үсынылган ақпартты пайдаланушы немесе нәтижесінде баскада пайдаланушы құқыгының бұзылуы.

 

7. Жер пайдаланушыларға берілетін ақпараттар

 

Мемлекеттік билік органдардың, үйымдардың қызметкерлері жэне басшылары кінэлі егер заңсыз пайдалануга шек қойылған ақпартгарды және ақпартты қорғау режимі бұзылса, қылмыстық жэне азаматтық заңмен жэне әкімшілік зац бұзуиіылық заңына сэйкес жауапқа тартылады. нарық экономикасы слдерінде жер кадастры туралы мэліметтер халық үшін ашық. Кез келген азамат белгілі толем ақыға озін қызықгыратып мәліметті ала алады. Қажетгі маглұмат келісім жасауда жылжымайтын мүлікті тандау үшін тегін үсынылады.

Пайдаланушы тіркеуіндегі ақпараттың ашықтыгы -маңызды мінездеме ақпаратпен қамтамасыз ету жүйесіндегі мемлекеттік жер кадастры. Сонымен оны алу үшін айқын ақпаратты приоритет) мүлік қызыгушылыгын білдіреді, мысалы барлық тізімдегі тіркелінген ауыртпалық, барлық құжаттарды оқып осы ауыртпалықта бекітілген.

Жергілікті билік органдарының барлық құрылымдарының перспективасы, риэлторлар, нотариустар болуы тиіс қосылуы диалогиялық кезеңге жылжымайтын мүлік реестрына жатады. Тек осындай жағдайда гана жер нарығын жүйелеуге болады жэне басқада жылжымайтын мүліктерді. сол сияқты реестр болады қазіргі агымдагы жылжымайтын мүлік туралы ақпарат бейнелейді, ал жергілікті билік органдарының шешімі ақпаратты қолдау болады.

Жүмыс эффектілігін көтеру үшін ақпараттың арнайы сүраныс үлгісі болады, нақтылы жылжымайтын мүлік обьектісіи бейнелейтін, сүраныс жасаган заты жэне қосымша мінездеме оның кадастрлық нөміріне сэйкес.

Пайдаланушыға берілетін ақпаратқа кіретіндер;

- ақпарат көзі және занды күші көрсетілген;

- күпі жэне пайдалану мерзімі (егер қажет болса);

- қолы, мер, (рұксатсыз өзгертулерде қоргану үшін);

- жүйеге суранысты физикатық жэне занды түлгалар жасай алады.

- физикалық тұлга сұранысында келесі ақпарат болуы

мүмкін;

- кадастр нөмірі жэне нақтылы обьектініц мекен-жайы;

- жекеменшіктік формасы;

- нақтылы обьектінің қамауда немесе нақты залогта екендігі;

- қүжаттың толықтай тексеру жекеменшік қүқыгын;

- жер участігі жобасының көшірмесін алу.

- қалалық экімшілік сұрау мумкін;

- жылжымайтын мүлік обьектілерінің тізімін, нақтылы физикалык және заңцы түлгага жалға берілген немесе тиісті;

- банктерде берілген, нақтылы жылжымайтын мүлікке залогтың көлемі және саны;

- мәлімет статистикалық мәліметтер үшін;

- салық жинау үшін мәліметтер (жер төлем бойынша) сол сияқты т.б.

Барлық осы мәлімметтер ақпарттардан негізделініп алынған және техникалық немесе жылжымайтын мүліктсрдің заңды мінездемелерімен байланысты.

Осындай түрыпта, ақпарат көздері төмендегідей шарттармен қамтамасыз етіледі:

- акпарат конфиденциальность деңгейіне байлансты күрылған болуы керек;

- ашық ақпаратты пайдалану барынша жецілдетілген болуы тиіс;

- ақпарат нақты және өзекті, уақыт ағымына сәйкес әсер беруі тиіс;

- ақпарат толық болуы тиіс және инвесторлар, потенциялды пайдаланушылардың тілектеріне толықгай жауап алатындай;

- мсмлекет саясатының ақпарат маңындағы келесі негізгі бағыты;

- дамытудың қамтамасыз ету шарты жэне барлық жекеменшік түрлерін қоргау ақиарат ресурстарын;

- сапа жагдайын жасау жэне азаматтарды эффектілік ақпаратпен қамтамасыз ету, мемлекеттік билік органдары, жергілікті басақару органдары, ү.йымдар жэне біріккен қогам мемлекет негізіндегі ақпараттар ресурстары;

ақпараттандыру сферасындағы мемлекеттік қауіпсіздікпен камтамасыз ету, сонымен қатар азамат құқығын сатуды қамтамасыз ету жэне олардан ақиарат алуды қамтамасыз ету;

- ақпарат ресурстары нарқын қалыптастырудағы эсері, қызметі, ақпараітар жүйесі, технологиясы, қамтамасыз ету қүралы.

Бірыңғай ақпараттык, кеңісгік үсынады бірыңғай анықтагыш жүйесін, классификаторлар, кодификаторлар. нақтылы келісім хатама бойынша акпараттармен алмасатын, форматтар және ақпараттар хабарлау қүрылымы, келісім бойынша қүрылымдардың келісімі жэне форматтар бойынша бөлінген базадагы мағлүматтар.

Қажетті жағдай жасау бірыңгай ақпараітар кеңістігі -кеңістік талапы жэне уақытша ақпараттар байланысы. Әрдайым қамтамасыз еіу кеңістіктегі байланыспен кез келген акпаратпен объект туралы жылжымайтын мүлікті тек мемлекеттік жер кадастрын жүйесі негізінде. Бұл өте маңызды талап, сол сияқты көптеген классификаторлар ақапараттары бағытталған сала талабына және жергілікті билік органдары ақпарат сұраныстарын үйымдастыртқызбайды.