UF

КҮМБЕЗ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

Категориясы: Өнертабысты


Кейбір ғимараттар мен құрылыстардың төбесінің тіреусіз дөңес етіп жабылғанын көруге болады. Муны күмбез деп атайды. Күмбез көбінесе шеңберленіп, кейде көп қырлы етіп жасалады. Күмбез ғимарат төбесін жаба отырып, үстіңгі салмақтың қабырғаға біркелкі таралып түсуін қамтамасыз етеді.

Күмбез жасау б.з.б. III ғасырдан белгілі. Күмбез жасау ісі алғашқыда шыбықтарды иіп, балшықпен сылап, күрке жасау негізінде пайда болған. Уақыт өте келе күмбезді тастан және кірпіштен қалап жасайтын болған. Дөңес әрі үшкілденіп келетін күмбез жауын-шашыннан жақсы қорғайтын. Күмбез арқылы ғимараттың төбесін тіреусіз жабуға болатындығы және күмбездің ғимараттың сырт пішінін әсем әрі биік етіп көрсететін қасиеті оны кеңінен пайдалануға себеп болды.

Төбесі күмбезбен жабылған мазарларды да қазақтар күмбез деп атайды. Қазақстанда бүгінгі күнге дейін сақталған күмбезді ғимараттар қатарына Жошы хан күмбезі, Алаша хан күмбезі, Қожа Ахмет Иасауи кесенесі, Арыстан баб кесенесі, т.б. көптеген мазарлар жатады.

Кейінгі жылдары да Қазақстанда төбесі күмбезді көптеген ғимараттар: «Арасан» емдеу-сауықтыру кешені, Оқушылар сарайы, Қазақтың Мемлекеттік орталық мүражайы, Ақтаудағы сауда-орталықғимараты, Алматыдағы Орталықмешіт, Астанадағы Президент салтанат сарайы, т.б. салынды.

  Жарияланған-2015-11-23 19:39:29     Қаралды-16340

Мәлімет сізге көмек берді ма

ГИЛЬОМ ДЕ РУБРУК

...

1253 жылы француз королі Людовик IX жіберген фламандтық монах Рубрук басқарған елшілік Моңғолияға сапарға шығады. Бұл миссияның максаты: моңғолдар арасында христиан дінін уағыздаймыз деп, оның астарында Ұлы хан мен ислам дінін ұстанған елдерге қарсы одақ

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҚАЙ МАТЕРИКА ЕҢ КІШКЕНТАЙ?

...

Австралия - жер бетіндегі ең кішкентай материк.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

САРЫМСАҚ - АС ҚОРЫТУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖАҚСАРАДЫ

...

Бронх демікпесін, шеменді, тұмауды, қан қысымының көтерілуін емдеу үшін халық арасында сарымсақ кеңінен қолданылады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

Мысық йодты қалай ойлап тапты. Тосын жаңалық

...

Француз химик-технологы және фармацевт Бернар Куртуа 1811 жылы йодты ойлап тапты. Бірақ, бұл жаңалығы ұзаққа созылып кетуі әбден мүмкін еді, егер Бернар Куртуаның сүйікті мысығы болмағанда. Бұл оқиғаны Куртуаның достары айтып береді.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

ҒАРЫШҚА НЕ ҮШІН ҰШАДЫ ?

...

Жерден қарағанда жұлдыздар онша анық көрінбейді, өйткені бізге ауа кедергі келтіреді. Ал ауада үнемі шаң-тозаң, су тамшылары, түтін тұнып тұрады.

ТОЛЫҒЫРАҚ »

КЕНДІ ҚАЛАЙ ӨНДІРЕДІ

...

Біз әуелі кен байлығы, яғни қазба байлық дегеніміз не екенін білейік. Біз өмір сүріп жатқан Жер, оның қыртысы алуан түрлі топырақтардан, тастардан, т.б. нәрселерден тұратынын білеміз. Олардың барлығы кен байлығына жатпайды.

ТОЛЫҒЫРАҚ »