ЕРТЕДЕ БОЯУЛАР НЕДЕН ЖАСАЛҒАН?
Категориясы: Тарих
Ежелгі заманнан бері өсімдік бояуларын адамдар қару-жарақ, киім-кешек және үйлерді безендіру үшін қолданған. Алдымен бұл өсімдіктердің жарқын жапырақтары мен жемістерінің шырындары болды. Содан кейін адамдар өсімдіктерден арнайы бояулар жасауды үйренді. Мысыр пирамидаларын қазу кезінде индигомен боялған көк маталар (индигофера өсімдігінің жапырақтарынан алынған бояу) табылды. Ежелгі Русьте түйежапырақтың тамырынан көк бояу, жылқы қымыздық тамырынан сары бояу, дала алтын шыбынының қынасына шие бояуы, қаражидек пен көкжидектің көмегімен күлгін реңктерге маталарды бояған. Олар мантиядан сары, жасыл және қара бояуларды, ал қызыл, сары, қызғылт сары түсті сусланы шығаруды үйренді.
Маддер әсіресе кең түстер палитрасын берді. Түстердің ашықтығымен және түрлі-түсті Дағыстан кілемдерімен танымал, олар осы өсімдіктен алынған затпен боялған жүннен тоқылған.
Ең көне сия рецепті мысырлықтарға тиесілі - папирусқа жазу үшін күйе мен майдың қоспасы. Қызыл, «саяшы» сиясы күлгін және киновардан жасалған. Ал қараларға күйе, жүзім дәндері мен жүзім бұталары, сүйек көмірі кірді. Бүгінгі күнге дейін қолданылып жүрген темір сия 16 ғасырда ойлап табылған. Оларды жасау үшін алдер тамыры, жаңғақ немесе емен қабығы өңделген. Содан бері көптеген сия рецептері ойлап табылды, соның ішінде «мәңгілік» және тіпті көрінбейтін.
Жарияланған-2024-04-25 17:01:39 Қаралды-415
НЕЛІКТЕН ШЫҢҒЫС ХАН ӘСКЕРІ ӘЛЕМНІҢ ЖАРТЫСЫН ЖАУЛАП АЛДЫ?
Бұл сұрақтың жауабы моңғол әскерінің бойына серік болып көрінген сәттілікте ғана емес, сонымен бірге бұл әскердің қаншалықты күшті екенінде де жатыр.
БҮРГЕН (ШӘҢКІШ)
Бүрген – биіктігі 3 метрге дейін жететін бұталы өсімдік. Қабығы қызыл қоңыр, жапырақтары қарама- қарсы орналасқан, үш, бес салалы, сабақтары ұзын.
ТЕЛЕФОНДЫ КІМ ОЙЛАП ТАПТЫ?
«Телефон» атауы гректің «tele» (алыс) және «телефон» (дыбыс) сөздерінен шыққан.
ШЫМБҰЛАҚ
Шымбұлақ - таудағы және тау бөктеріндегі бұлақтардың жалпы атауы. Алтай, Жетісу (Жоңғар) Алатауы, Іле Алатауы, Талас Алатауы, Күнгей және Теріскей Алатаулар өңірінде кездеседі. Түркі тіліндегі «шың» деген сөз «терең, тік шатқал» деген мағына береді.
ХАКІМЖАН НАУРЫЗБАЕВ
Хакімжан Есімханұлы (1925-2009) - Қазақстанның тұңғыш кәсіби мүсіншісі, халық суретшісі. Ол Қостанай облысында дүниеге келген. Харьковтағы көркемөнер институтын бітірді. Алматы қаласындағы көркемсурет училищесінде тұңғыш рет мүсіншілер үйірмесін ұйымдасты